Ξεχωριστός προορισμός
Λέμε Γερμανία και αμέσως σκεφτόμαστε κάποια μεγάλη πόλη της. Λέμε Γερμανία και ο νους μας συνήθως «τρέχει» στο ομοιόμορφο, επίπεδο τοπίο της, συνώνυμο της ανίας και της πλήξης. Λέμε Γερμανία και φανταζόμαστε ένα μουντό βιομηχανικό περιβάλλον, με καμινάδες που παράγουν τεχνολογία αλλά και ρύπανση.
Κι όμως, στη νοτιότερη γωνιά της –στα σύνορα με την Αυστρία– η χώρα επιφυλάσσει μια εκπληκτική εναλλαγή από μαγευτικά ορεινά τοπία, ιστορικά αξιοθέατα, παραμυθένια κάστρα, παλάτια, γραφικούς οικισμούς και μεσαιωνικές πολιτείες που ξαφνιάζουν ευχάριστα. Κι όλα αυτά σε απόσταση αναπνοής από το Μόναχο, τη γερμανική μητρόπολη με την παγκόσμια αίγλη που αναπαύεται στις βόρειες απολήξεις των Βαυαρικών Άλπεων και δροσίζεται στα καθάρια νερά του ποταμού Isar.
Όπως καταλαβαίνετε, η πυξίδα δείχνει ξεκάθαρα την Βαυαρία του γερμανικού νότου, το μεγαλύτερο σε έκταση -και δεύτερο σε πληθυσμό- από τα 16 κρατίδια της Ομοσπονδιακής Γερμανίας.
Με σημείο οικολογικής αναφοράς τον δασωμένο όγκο των Βαυαρικών Άλπεων, επίκεντρο το ατμοσφαιρικό Μόναχο και αξιοθέατα την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της βασιλικής δυναστείας των Wittelsbach, η Βαυαρία διαπραγματεύεται ένα εκρηκτικό μείγμα φυσικού κάλους, κοσμοπολιτισμού και Ιστορίας που προσελκύει κάθε χρόνο έναν μεγάλο αριθμό ντόπιων και ξένων επισκεπτών, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των Γερμανών τη θεωρούν ως την πλέον όμορφη περιοχή της χώρας.
Αναδρομή στην Ιστορία
Στους Ρωμαίους -κατά πάσα πιθανότητα- οφείλει το σημερινό της όνομα η περιοχή της Βαυαρίας, αφού οι γείτονές μας την αποκαλούσαν Bayuwaren. Οι Φράγκοι, που διαδέχτηκαν τους Ρωμαίους, παρέμειναν στα βαυαρικά εδάφη μέχρι τα τέλη του 8ου μ. Χ. αιώνα, όταν και εκδιώχθηκαν από τον βασιλιά Καρλομάγνο. Για τους επόμενους 4 αιώνες, το δουκάτο της Βαυαρίας κυβερνήθηκε από διάφορους οίκους, ενώ από τις σημαντικότερες ηγετικές προσωπικότητες υπήρξε ο δούκας Ερρίκος ο Λέων, ιδρυτής του Μονάχου.
Το 1180 η Βαυαρία έγινε φέουδο της βασιλικής οικογένειας Wittelsbach – η μεγάλη γερμανική δυναστεία παρέμεινε στην εξουσία έως το 1918. Ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο βασίλειο το 1806, αλλά μετά τον ατυχή Αυστρο-Πρωσικό πόλεμο, ενσωματώθηκε στη Γερμανική Αυτοκρατορία (1871) σαν ομόσπονδο κράτος.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο η Βαυαρία, συμμετέχοντας στο αποκαλούμενο «Γερμανικό οικονομικό θαύμα», γνώρισε σημαντική οικονομική άνθηση. Μερικοί από τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς κολοσσούς-εταιρίες της Γερμανίας έχουν εδώ την έδρα τους (BMW, Audi, Siemens, Bayer), ενώ μεγάλη ανάπτυξη γνωρίζει και η τουριστική βιομηχανία.
Η Βαυαρία, που για αιώνες υπήρξε το προπύργιο του γερμανικού καθολικισμού και γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα στη Βόρεια και τη Μεσογειακή Ευρώπη, θεωρείται σήμερα από τους κατοίκους της ένα ιδιαίτερο κομμάτι της Γερμανίας, με ξεχωριστή πολιτιστική και ιστορική ταυτότητα.
Πολλά είναι άλλωστε τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά των Βαυαρών που επέζησαν στο πέρασμα του χρόνου και τους διαφοροποιούν από τους υπόλοιπους Γερμανούς: η διάλεκτος, οι λαϊκές παραδόσεις, τα καλλιτεχνικά πρότυπα, τα ήθη και έθιμα, η παραδοσιακή μουσική, η λαϊκή τέχνη…
Η «Αθήνα του Ίζαρ»
Η αποκαλυπτική θέα της παλιάς πόλης του Μονάχου (Innenstadt) από το καμπαναριό της εκκλησίας Peterskirche είναι ασύγκριτη, θα σας κόψει την ανάσα – ξεκινήστε από εδώ, σε ύψος 92 μ., την γνωριμία σας με την πρωτεύουσα της Βαυαρίας.
Αγκαλιάστε με την πανοραμική ματιά σας την πόλη του ποταμού Ίζαρ και ενστερνιστείτε το όραμα του βασιλιά Λουδοβίκου Α' να δημιουργήσει μια λαμπρή πολιτεία, αντάξια της ένδοξης ιστορίας των Wittelsbach: «Θέλω να κάνω το Μόναχο μια πόλη που θα τιμά τη Γερμανία και της οποίας δεν θα υπάρχει όμοια στη χώρα μας ή αλλού».
Και τελικά, ο Βαυαρός μονάρχης τα κατάφερε. Μέσα σε μόλις 23 χρόνια (1825-1848) μεταμόρφωσε το Μόναχο σ’ ένα από τα σημαντικότερα οικονομικά και πνευματικά κέντρα της χώρας, γνωστό με την προσωνυμία «Η Αθήνα του Ίζαρ».
Τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας σήμερα, η πρωτεύουσα του γερμανικού νότου συγκαταλέγεται στις δημοφιλέστερες πόλεις της Γερμανίας, καθώς αντιπροσωπεύει έναν προορισμό με πολύ ιδιαίτερη προσωπικότητα, αξιόλογα ιστορικά μνημεία και υψηλή ποιότητα ζωής.
Και, παρόλο που το Μόναχο είναι απόλυτα ταυτισμένο στη συνείδηση των περισσοτέρων ταξιδιωτών με το μεγαλύτερο φεστιβάλ μπίρας του κόσμου (Oktoberfest), η βαυαρική μεγαλούπολη προσφέρει πολλές περισσότερες επιλογές και συγκινήσεις στον επισκέπτη, ανάλογα φυσικά με τα ενδιαφέροντά του.
Βόλτα στο ιστορικό κέντρο
Στο ιστορικό κέντρο της πόλης θα αφιερώσετε μεγάλο μέρος του διαθέσιμου χρόνου σας – ο κατάλογος των αξιοθέατων εδώ είναι μεγάλος. Την πολύβουη κεντρική πλατεία Marienplatz κοσμούν το νεογοτθικής αρχιτεκτονικής Νέο Δημαρχείο (Neues Rathaus), το χρυσό άγαλμα της Παναγίας (Marienschule), το Παλαιό Δημαρχείο (Altes Rathaus) και η μπαρόκ εκκλησία Peterskirche, η παλαιότερη του Μονάχου (12ου αιώνα).
Τα μνημεία της παλιάς πόλης συμπληρώνουν ο Καθεδρικός Ναός της Παρθένου Μαρίας (Frauenkirche) με τους χαρακτηριστικούς τρούλους ύψους 109 μ., η κιτρινόχρωμη μπαρόκ εκκλησία Theatinerkirche (17ου αιώνα), τα Βασιλικά Ανάκτορα Residenz (τόπος διαμονής των βασιλέων της Βαυαρίας, που λειτουργούν ως μουσείο), το Εθνικό Θέατρο της Βαυαρίας και η πύλη Karlstor, μια από τις τρεις πύλες που οδηγούν στο εσωτερικό του ιστορικού κέντρου.
Αντίθετα, έξω από τα όρια της παλιάς πόλης σας περιμένουν μοναδικά μπαρόκ αριστουργήματα, όπως τα ανάκτορα Maximilianeum (1874) που στεγάζουν τη Βαυαρική Βουλή, η τρίτοξη αψίδα θριάμβου Siegestor (1852) και τα θερινά ανάκτορα Schloss Nymphenburg (1675).
Αν είστε φιλότεχνοι, το πρόγραμμα στο Μόναχο είναι πλούσιο και περιλαμβάνει μουσεία και πολιτιστικούς χώρους με σημαντικά εκθέματα και συλλογές. Σημειώστε: Pinakothek der Moderne (Μοντέρνα Πινακοθήκη), Alte Pinakothek (Παλιά Πινακοθήκη), Neue Pinakothek (Νέα Πινακοθήκη) και Deutsches Museum (το πλουσιότερο μουσείο μηχανικής και τεχνολογίας στον κόσμο).
Οι οπαδοί της αυτοκίνησης και ειδικότερα οι θιασώτες της βαυαρικής αυτοκινητοβιομηχανίας BMW, πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθούν το Μουσείο BMW και το παρακείμενο BMW Welt (Ο Κόσμος της BMW). Πρωτοποριακά μηχανολογικά επιτεύγματα, αξεσουάρ, συλλεκτικά αυτοκίνητα και μοτοσυκλέτες αφηγούνται την πορεία και την εξέλιξη της τεχνολογίας στα δίτροχα και τετράτροχα μοντέλα της διάσημης μάρκας.
Για χαλαρούς περιπάτους μέσα σ’ ένα καταπράσινο περιβάλλον προσφέρονται οι Αγγλικοί Κήποι (Englischer Garten), από τα μεγαλύτερα αστικά πάρκα του κόσμου, όπως και το Ολυμπιακό Πάρκο με τις αθλητικές εγκαταστάσεις που φιλοξένησαν τους Ολυμπιακούς αγώνες του 1972. Ο Ολυμπιακός Πύργος (ύψους 291 μ.) δεσπόζει στο Πάρκο και προσφέρει θέα μέχρι τις... Άλπεις.
Αλλά και για ξέφρενες νυχτερινές εμπειρίες, το Μόναχο είναι επίσης ο απόλυτος προορισμός – η βαυαρική πόλη θεωρείται η πιο νεανική και κεφάτη πόλη της χώρας και φημίζεται για την ποικιλία της διασκέδασης που προσφέρει.
Ψώνια και dolce vita
Στις λεωφόρους Maximilian-strasse, Residenz-strasse και Theatinerstrasse υπάρχουν πολλοί επώνυμοι οίκοι μόδας (Gucci, Chanel, Dior, κλπ.), ενώ λιγότερο ακριβά εμπορικά καταστήματα (C&A, Kaufhof) βρίσκονται στις οδούς Neuhauser-strasse και Kaufinger-strasse.
Τι μπορείτε να αγοράσετε από το Μόναχο; Υπέροχα ξυλόγλυπτα αντικείμενα, ρολόγια τοίχου με κούκο, μάλλινα ενδύματα, είδη μεταλλοτεχνίας και κεραμικής, τοπικά αλκοολούχα ποτά, κομψές μινιατούρες βαυαρικών κάστρων, παραδοσιακές βαυαρικές ενδυμασίες, διάφορα προϊόντα χειροτεχνίας και διακοσμητικά ποτήρια μπίρας…
Στην πίσω πλευρά της εκκλησίας Peterskirche βρίσκεται η υπαίθρια λαϊκή αγορά Viktua-lienmarkt. Εδώ θα βρείτε από ψωμιά, φρούτα, αλλαντικά και τυριά (πολλά απ' αυτά είναι βιολογικά) μέχρι λουλούδια, ποτά και βότανα.
Το Cafe-Delicatessen-Restaurant «Dallmayr» στην παλιά πόλη λειτουργεί συνεχώς από το 1700 και φημίζεται για τον μυρωδάτο καφέ και τις υπέροχες σοκολάτες του.
Αναζητήστε επίσης τις μπιραρίες «Hofbräuhaus» και «Löwenbräukeller». Η πρώτη θεωρείται αφετηρία του κινήματος των Ναζί, αφού εδώ απήγγειλε το 1920 ο Χίτλερ τις θέσεις του Εθνικοσοσιαλιστικού προγράμματος. Από τη μπιραρία «Löwenbräukeller» ξεκίνησε στις 8 Νοεμβρίου 1923 το αποτυχημένο πραξικόπημα που επιχείρησε ο Χίτλερ για την κατάληψη της εξουσίας, και το οποίο έμεινε γνωστό στην Ιστορία ως «Πραξικόπημα της Μπιραρίας».
Τουριστικοί προορισμοί της Νότιας Βαυαρίας
Αποχαιρετώντας το Μόναχο με κατεύθυνση το νότο, σε απόσταση μιάμισης ώρας από το κέντρο της βαυαρικής πρωτεύουσας, σας καρτερά ο ορεινός παράδεισος των Βαυαρικών Άλπεων, με πανέμορφα χωριά, καταπράσινες βουνοπλαγιές, κοσμοπολίτικα θέρετρα και παραμυθένια βασιλικά κάστρα.
Καθοδόν, κάντε μια στάση στην λίμνη Starnberger See (30 χλμ. νότια του Μονάχου). Η γαλάζια «κουκίδα» της βαυαρικής φύσης συνιστά για τους κατοίκους του Μονάχου έναν αγαπημένο προορισμό για μια σύντομη ημερήσια εξόρμηση. Η γνωριμία με το οικοσύστημα της λίμνης Starnberger See (βρίσκεται σε υψόμετρο 585 μ. και έχει μήκος 21 χλμ.) σίγουρα θα σας ενθουσιάσει.
Δασωμένοι ορεινοί όγκοι υποκλίνονται στις δαντελωτές όχθες της γαλήνιας λίμνης, μεγαλόπρεπα βασιλικά ανάκτορα (Berg, Possenhofen, Tutzing, Bernried) βρίσκονται διάσπαρτα στην δυτική της πλευρά, ενώ από την προβλήτα του παραλίμνιου τουριστικού οικισμού Starnberger, μικρά πλοιάρια πραγματοποιούν όλο σχεδόν τον χρόνο τον γύρο της λίμνης.
Τρεις κουκλίστικες κωμοπόλεις
Λίγο πιο μακριά, στην καρδιά των Βαυαρικών Άλπεων (περίπου 110 χλμ. νοτιοδυτικά του Μονάχου), τρεις κωμοπόλεις (Oberammergau, Garmisch-Partenkirchen, F¬ussen) μονοπωλούν το ενδιαφέρον και την προτίμηση των τουριστών – η καθεμία για τους δικούς της λόγους.
Κτισμένος στους πρόποδες των Άλπεων, ο οικισμός Oberammergau είναι διάσημος για δυο λόγους: για τις παραδοσιακές κατοικίες με τις ζωγραφισμένες προσόψεις τους και για την αναπαράσταση των Θείων Παθών, που πραγματοποιείται κάθε δέκα χρόνια, εξαιτίας ενός τάματος που έκαναν οι κάτοικοι το 1633 για να γλιτώσουν από την πανούκλα.
Περπατήστε στους δρόμους του κουκλίστικου Oberammergau και αμέσως θα μεταφερθείτε νοερά στον ονειρικό κόσμο ενός εικονογραφημένου παραμυθιού.
Υπέροχες συνθέσεις ζωγραφικής με φωτεινά χρώματα υπάρχουν αποτυπωμένες στις προσόψεις των περισσοτέρων σπιτιών και κτηρίων του χωριού.
Τα θέματά τους είναι παρμένα από τοπικούς μύθους, θρύλους και παραμύθια, από την τοπική θρησκευτική παράδοση και την βουκολική ζωή των ντόπιων. Αυτή η εντυπωσιακή τεχνοτροπία ζωγραφικής αναπτύχθηκε στη Νότια Βαυαρία κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα και έγινε γνωστή με την ονομασία Luftmalerei.
Σε απόσταση 20 χλμ. νότια του Oberammergau, η πινακίδα στην είσοδο της κωμόπολης σάς καλωσορίζει στην χιονοδρομική πρωτεύουσα της Γερμανίας, στο πανέμορφο Garmisch-Partenkirchen. Κτισμένο σε υψόμετρο 720 μ., στους πρόποδες της ψηλότερης κορυφής των γερμανικών Άλπεων (Zugspitze, 2.964 μ.), είναι το δημοφιλέστερο θέρετρο της Γερμανίας και ένα από τα πιο γνωστά χιονοδρομικά κέντρα στην Ευρώπη. Εδώ κτυπά η καρδιά του γερμανικού χειμερινού τουρισμού.
Πριν από το 1936, στην περιοχή υπήρχαν δυο μικροί οικισμοί, το Garmisch και το Partenkirchen, σε απόσταση μόλις ενός χιλιομέτρου το ένα από το άλλο. Με αφορμή, όμως, τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936, τα δύο χωριά ενώθηκαν και έκτοτε αποτελούν έναν ενιαίο οικισμό.
Με υποδειγματική τουριστική υποδομή, εκπληκτική ορεινή φύση και τρεις πίστες σκι, το Garmisch-Partenkirchen είναι σήμερα ένας κοσμοπολίτικος προορισμός που προσελκύει περισσότερους από 700.000 επισκέπτες ετησίως.
Το Mουσείο Werdenfels στο Garmisch-Partenkirchen είναι από τα πληρέστερα λαογραφικά μουσεία της Βαυαρίας. Στεγάζεται σ’ ένα παραδοσιακό πενταόροφο κτίριο και στα 900 τετραγωνικά μέτρα του χώρου εκτίθενται αντικείμενα που σχετίζονται με τη λαϊκή παράδοση της περιοχής, όπως ξυλόγλυπτα, πίνακες ζωγραφικής, οικιακά σκεύη, αποκριάτικες μάσκες, αγροτικά εργαλεία και τοπικές παραδοσιακές ενδυμασίες.
Τα τρία παραμυθένια κάστρα της Βαυαρίας
Με μεσαιωνική προσωπικότητα και αρχιτεκτονήματα εποχής, η Fussen βρίσκεται στα όρια μιας καταπράσινης κοιλάδας, σε υψόμετρο 805 μ. Πολυσύχναστο τουριστικό θέρετρο της νότιας Βαυαρίας, η ατμοσφαιρική κωμόπολη καμαρώνει για την θέση της πάνω στην Ρομαντική Οδό (Romantische Strasse), την ειδυλλιακή βαυαρική διαδρομή των 370 χλμ., που ξεκινά από την πόλη Wurzburg και τελειώνει εδώ στην Fussen.
Ο πιο σημαντικός όμως λόγος, που τα βήματά σας θα σας οδηγήσουν στην Fussen, είναι τα δυο φημισμένα κάστρα του παραμυθιού, το Schloss Hohenschwangau και το Schloss Neuschwanstein, που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον εκατοντάδων χιλιάδων τουριστών κάθε χρόνο.
Είτε πεζή (περπατάτε για 3 χλμ.), είτε με τα μικρά τουριστικά λεωφορεία, μπορείτε να προσεγγίσετε αρχικά το Schloss Hohenschwangau, το πρώτο της «τριλογίας» των βαυαρικών κάστρων. Κτισμένο από τον βασιλιά Μαξιμιλιανό Β΄ (1832) στο ψηλότερο σημείο ενός δασωμένου βράχου, σε υψόμετρο 895 μ., το νεογοτθικού ρυθμού Schloss Hohenschwangau ξεπροβάλλει εντυπωσιακά μέσα από το πράσινο μανδύα της τοπικής πληθωρικής φύσης. Στο Hohenschwangau έζησε για μεγάλο χρονικό διάστημα και ο βασιλιάς Λουδοβίκος Β΄, αφού στο κιτρινόχρωμο κάστρο πέρασε τα παιδικά του χρόνια.
Το κάστρο του ονείρου
Μόλις 2 χλμ. μακριά από το Schloss Hohenschwangau, ξεπροβάλει πάνω από τη χαράδρα Pellat η μυστηριακή σιλουέτα του διασημότερου κάστρου της Βαυαρίας, του Schloss Neuschwanstein. Κτισμένο από τον βασιλιά Λουδοβίκο Β΄ δεσπόζει στο μέσο ενός υποβλητικού τοπίου σε υψόμετρο 965 μ. και καθηλώνει με την πολυτέλεια και τη μεγαλοπρέπεια των εσωτερικών του χώρων.
Το κάστρο Neuschwanstein είχε ως πρότυπο τον πύργο Wartburg της Θουριγγίας και σχεδιάστηκε από τον διάσημο σκηνογράφο Christian Yuang, που επιμελήθηκε και το κάστρο Linderhof. Το πιο φημισμένο επίτευγμα του εκκεντρικού Βαυαρού βασιλιά χαρακτηρίζεται από ένα συνονθύλευμα αρχιτεκτονικών τεχνοτροπιών και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τους δημιουργούς του Walt Disneys Fantasyland Castle.
Δυστυχώς, ο Λουδοβίκος Β΄ δεν ευτύχησε να δει ολοκληρωμένο το ονειρικό κάστρο του, αφού πέθανε λίγο πριν ολοκληρωθεί η κατασκευή του, που διήρκησε 17 χρόνια (1859-1886).
Η γνωριμία με τα τρία φημισμένα κάστρα της Βαυαρίας ολοκληρώνεται με την επίσκεψη στο Schloss Linderhof, το μικρότερο σε έκταση ανάκτορο του Λουδοβίκου Β'. Το τεράστιο πάλλευκο οικοδόμημα, που αποπερατώθηκε το 1878, στέκεται αγέρωχο σε υψόμετρο 912 μ., εκτελώντας χρέη βιγλάτορα στην ορεινή περιοχή ανάμεσα στον οικισμό Oberammergau και την κωμόπολη Garmisch-Partenkirchen (το Linderhof βρίσκεται 13 χιλιόμετρα δυτικά του Oberammergau και 26 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Garmisch).
Εμφανέστατη είναι η γαλλική επιρροή στην αρχιτεκτονική και στα διακοσμητικά χαρακτηριστικά του Schloss Linderhof. Το βαυαρικό κάστρο αντιγράφει πιστά το παλάτι των Βερσαλλιών (όπως και οι κήποι του), ενώ η εσωτερική μπαρόκ διακόσμησή του με την απίστευτη χλιδή, καταδεικνύει την μεγάλη επίδραση που είχε δεχτεί ο Λουδοβίκος Β' από τον Γάλλο βασιλιά –και συνονόματό του– Λουδοβίκο ΙΔ΄.
Γαστρονομικός αποχαιρετισμός
Πριν αποχαιρετήσετε τον γερμανικό νότο, γιορτάστε τη γνωριμία σας με τη Βαυαρία απολαμβάνοντας ένα λουκούλλειο δείπνο με τοπικές γεύσεις. Η κουζίνα της Βαυαρίας βασίζεται κυρίως στο κρέας και πολλά από τα πιάτα της δεν σερβίρονται σε άλλες περιοχές της Γερμανίας.
Δοκιμάστε λοιπόν λευκά λουκάνικα (Weisswurst) με μουστάρδα και Brezel, συκώτι πατέ (Leberkase), ψητό κοτόπουλο γεμιστό με συκώτι χήνας, σνίτσελ (Schnitzel), πατατοκεφτέδες (Knodel), ελάφι με πατατοσαλάτα, βραστό βοδινό (Tafelspitz), χειροποίητα μακαρόνια με κρέας και βραστά λαχανικά (Spezl) και αγριογούρουνο Βαυαρίας (Schweinshaxe).
Και φυσικά, μην παραλείψετε να παραγγείλετε μια Augustiner ή μια Paulaner, τις εμβληματικές μπίρες της Βαυαρίας…
