Του Κωνσταντίνου Μητσάκη

Στην καρδιά της Ευρώπης βρίσκεται το πριγκιπάτο του Λιχτενστάιν, που αντιπροσωπεύει έναν παράδεισο για τους φορολογούμενους όλου του κόσμου. Οι 35.000 κάτοικοι του λιλιπούτειου κρατιδίου έχουν από τα υψηλότερα βιοτικά επίπεδα στην Ευρώπη.
                                  

Άσκηση για δυνατούς λύτες

Αν θεωρείται τον εαυτό σας δυνατό λύτη και κανένα σταυρόλεξο δεν σας φοβίζει, πάρτε μολύβι και απαντήστε: «Χώρα με 11 γράμματα –το πρώτο γράμμα είναι Λ– η οποία: α) παρέχει επενδυτικές ευκολίες και αποτελεί έναν επισφαλή φορολογικό παράδεισο, β) έχει συνολική έκταση μόλις 160 τετρ. χλμ. και είναι από τις ελάχιστες χώρες στον κόσμο που δεν διαθέτει αεροδρόμιο, γ) δεν έχει δικό της νόμισμα, αλλά ούτε και εθνική γλώσσα, δ) αριθμεί μόνο 35.000 κατοίκους, ε) το πολίτευμά της είναι συνταγματική κληρονομική μοναρχία κοινοβουλευτικής βάσης και, στ) απέκτησε τον πρώτο της ρωμαιοκαθολικό αρχιεπίσκοπο μόλις το 2008».

Μην βιαστείτε πάντως να απαντήσετε. Αν νομίζετε ότι όλα τα παραπάνω στοιχεία “φωτογραφίζουν” κάποιο τροπικό νησί της Καραϊβικής, ή ένα τριτοκοσμικό κρατίδιο στην Αφρική ή την Λατινική Αμερική, κάνετε μεγάλο λάθος. Γιατί απλά, οι γεωγραφικές συντεταγμένες παραδόξως “δείχνουν” την καρδιά της Ευρώπης, και συγκεκριμένα μια περιοχή στριμωγμένη κάπου ανάμεσα στην Ελβετία και στην Αυστρία, τα 2/3 της οποίας καλύπτονται από τα πανύψηλα αλπικά βουνά.

Μικροσκοπικός παράδεισος

Ακόμα δεν το βρήκατε; Πρόκειται λοιπόν για το μικροσκοπικό πριγκιπάτο του Λιχτενστάιν, το τέταρτο μικρότερο κράτος στην Γηραιά ήπειρο ως προς την έκτασή του (μετά το Βατικανό, το Μονακό και τον Άγιο Μαρίνο) και το έκτο μικρότερο στον κόσμο. Με 25.000 δολάρια ετήσιο κατά κεφαλήν εισόδημα ΑΕΠ, το Λιχτενστάιν, αν και διαθέτει περιορισμένους φυσικούς πόρους, είναι μια ευημερούσα χώρα και μια από τις πιο εκβιομηχανισμένες του κόσμου.

Κλειδί στην ζηλευτή οικονομική ανάπτυξη του Λιχτενστάιν αποτελεί η χαμηλή φορολογία των επιχειρήσεων (μόλις 1,2%). Τo ευνοϊκό αυτό καθεστώς έχει αναδείξει το μικρό πριγκιπάτο σ’ έναν διακριτικό φορολογικό παράδεισο και πάνω από 80.000 εταιρίες το δηλώνουν ως έδρα τους. Τα εισοδήματα από την φορολογία των επιχειρήσεων και από την εισροή διεθνών κεφαλαίων αποφέρουν σήμερα το 30% του συνολικού εισοδήματος της χώρας.

Ο χαλαρός έλεγχος της προέλευσης των διεθνών κεφαλαίων που διακινούνταν μέσω τοπικών τραπεζών, ευνόησε όμως το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, γεγονός που ανάγκασε τις αρχές της χώρας να θεσπίσουν αυστηρότατους ελέγχους για να αποτρέψουν την είσοδο ύποπτων κεφαλαίων.
 

Παράδεισος φοροφυγάδων

Τόσο μικρό είναι το μέγεθος του Λιχτενστάιν, που οι κάτοικοί του χαριτολογώντας αναφέρουν ότι “μέχρι να ανοιγοκλείσεις τα μάτια σου, το έχεις χάσει!”. Και δεν έχουν άδικο, αφού η απόσταση από την Ανατολή στη Δύση είναι κατά μέσο όρο 6,5 χλμ. και από τον Βορρά στο Νότο 25 χλμ. Φυσικά, ανάλογη σε έκταση – αλλά και πληθυσμό - είναι και η πρωτεύουσα του πριγκιπάτου, η Βαντούζ, που βρίσκεται στο γεωγραφικό κέντρο της χώρας, κοντά στη δεξιά όχθη του Ρήνου, στα σύνορα του πριγκιπάτου με την Ελβετία.

Η ιστορία του πριγκιπάτου είναι στενά συνδεδεμένη με τη δυναστεία των Λιχτενστάιν, μια από τις παλαιότερες οικογένειες ευγενών της Αυστρίας, το γενεαλογικό δένδρο της οποίας φτάνει στον 12ο αιώνα. Το 1719 θεωρείται έτος ίδρυσης του Λιχτενστάιν.
Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, το Λιχτενστάιν παρουσίασε τη μεγαλύτερη κοινωνικοοικονομική πρόοδο από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, για να φτάσει έτσι στην ανθηρή οικονομική κατάστασή του. Το πριγκιπάτο έχει σήμερα 15 τράπεζες, ενώ η βασιλική οικογένεια του Λιχτενστάιν έχει στην ιδιοκτησία της τη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας, την LGΤ Bank.

Οι τράπεζες στο Λιχτενστάιν διαχειρίστηκαν το 2008 καταθέσεις ύψους περίπου 111,5 δις δολαρίων. Αντιμετωπίζοντας όμως ασφυκτικές πιέσεις από τις χώρες του G20 και από τον ΟΟΣΑ, το Λιχτενστάιν – όπως και η Ελβετία – συμφώνησε τελικά τον Μάρτιο του 2009 να συνεργαστεί περισσότερο στο φορολογικό πεδίο.   Πρώτη η Γερμανία είχε ζητήσει την άρση του τραπεζικού απορρήτου, ώστε το Λιχτενστάιν να σταματήσει να αποτελεί τον παράδεισο των Γερμανών φοροφυγάδων. Η γερμανική κυβέρνηση κατάφερε το 2008 να εξασφαλίσει τα ονόματα 1.400 υπόπτων για φοροδιαφυγή, δωροδοκώντας έναν πρώην υπάλληλο της LGT Bank, ιδιοκτησίας του πρίγκιπα Χανς Άνταμ Β΄.

Πολιτιστικό κέντρο

Η πρωτεύουσα του πριγκιπάτου Βαντούζ, βρίσκεται στο γεωγραφικό κέντρο της χώρας, κοντά στη δεξιά όχθη του Ρήνου, στα σύνορα του πριγκιπάτου με την Ελβετία. Με περίπου 5.000 κατοίκους, θυμίζει μια μικρή κωμόπολη της Ελβετίας (ή της Αυστρίας) και σε καμία περίπτωση δεν θα σας πείσει ότι πρόκειται για πρωτεύουσα κράτους. Είναι άλλωστε από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που δεν διαθέτουν ούτε αεροδρόμιο, ούτε σιδηροδρομικό σταθμό (η Βαντούζ εξυπηρετείται σιδηροδρομικά από τον σταθμό της παρακείμενης πόλης Sargans).

Στη γνωριμία με τη Βαντούζ, καλύτερα να αφήσετε την μοτοσυκλέτα σας και να περπατήσετε. Άλλωστε, το ενδιαφέρον μέρος της πόλης βρίσκεται στο πλακόστρωτο εμπορικό τμήμα της, αυτό που περικλείεται από τις δυο κεντρικές οδικές αρτηρίες Stadtle και Aulestrasse. Η περιοχή αυτή απλώνεται στους πρόποδες του κατάφυτου λόφου, που στην κορυφή του δεσπόζει το περίφημο κάστρο της πρωτεύουσας.

Μικρά υπαίθρια καφέ, εμπορικά καταστήματα, εστιατόρια, γκαλερί, κυβερνητικά κτήρια και μουσεία, όλα βρίσκονται συγκεντρωμένα εδώ, τα περισσότερα κατά μήκος της πεζοδρομημένης οδού Stadtle, σε μια απόσταση λιγότερη του ενός χιλιομέτρου! Ξεκινήστε την περιήγησή σας στη Βαντούζ από τους μουσειακούς της χώρους, στο κέντρο της πόλης. Επισκεφθείτε το Μουσείο Τέχνης του Λιχτενστάιν (Kunstmuseum Liechtenstein), που κτίστηκε το 2000 από τους Ελβετούς αρχιτέκτονες Μόργκερ, Ντεγκέλο και Κερέτς.
Μεταξύ των εκθεμάτων, ξεχωρίζει η συλλογή με πίνακες ζωγραφικής του πρίγκιπα του Λιχτενστάιν Χανς Άνταμς Β΄.

Στο Ταχυδρομικό Μουσείο των Γραμματοσήμων (Postage Stamp Museum), θα ενημερωθείτε για την ιστορία του φιλοτελισμού στο Λιχτενστάιν, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, ενώ το Εθνικό Μουσείο (Landesmuseum), που άνοιξε τις πύλες του το 1954, περιλαμβάνει πολιτιστικά και εθνολογικά εκθέματα. Το πρωτότυπο Μουσείο Σκι (FIS Ski Museum) αντίθετα, βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της πόλης –και όχι στον πεζόδρομο Stadtle. Λειτουργεί από το 2006 και μπορείτε να μάθετε την ιστορία του σκι τα τελευταία εκατό χρόνια.

Στο νότιο άκρο της οδού Stadtle βρίσκονται το επιβλητικό Κυβερνητικό κτήριο που χρονολογείται από το 1905 και ο νέο-γοτθικού ρυθμού Καθεδρικός ναός του 1873. Αυτά τα δυο οικοδομήματα – μαζί με το κάστρο – είναι από τις ελάχιστες μνημειακές μαρτυρίες που σχετίζονται με το ιστορικό παρελθόν της πρωτεύουσας του πριγκιπάτου. Άλλο σημείο αναφοράς της Βαντούζ, αν είστε φιλότεχνοι, αποτελούν οι γκαλερί της, όπου εκτίθενται έργα παγκοσμίου φήμης καλλιτεχνών (Rembrandt, Van Dyck, Rubens, Brueghel).

Κατοικία βασιλιάδων

Η Βαντούζ είναι κτισμένη στο μέσον μιας γεωργικής περιοχής, της οποίας τα σημαντικότερα αγροτικά προϊόντα είναι τα οπωρικά, τα σιτηρά και κυρίως το κρασί. Το Λιχτενστάιν φημίζεται άλλωστε για τις εκλεκτές ποικιλίες κρασιών που παράγει και η επίσκεψη στους καλοφροντισμένους αμπελώνες  Princely Wine Cellars (ανήκουν στην πριγκιπική οικογένεια) σας προσφέρει την ευκαιρία όχι μόνο να δοκιμάσετε, αλλά και να αγοράσετε κρασί. Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται επίσης οι παλαιότεροι αμπελώνες της χώρας (15ου αιώνα), που πλαισιώνονται από ιδιόκτητες εγκαταστάσεις παραγωγής κρασιού (Red House).

Κυριότερο αξιοθέατο και διαχρονικό σύμβολο της πρωτεύουσας του πριγκιπάτου αποτελεί το μεσαιωνικό κάστρο της. Δεσπόζει πάνω ακριβώς από την πόλη, στην κορυφή ενός βραχώδη λόφου, είναι ορατό από οποιοδήποτε σημείο της Βαντούζ και το προσεγγίζετε, είτε με την μοτοσυκλέτα σας, είτε πεζοπορώντας μέσα στην καταπράσινη φύση.
Το κάστρο της Βαντούζ θεωρείται το ίδιο παλιό όσο και η πόλη. Σε κείμενα του 11ου αιώνα υπάρχουν αναφορές για μια πόλη ονόματι Φαρντούζ (Farduzes) που είναι κτισμένη γύρω από το κάστρο της. Το 1469, οι Ελβετοί το κατέστρεψαν, για να ανοικοδομηθεί όμως ξανά τον 16ο αιώνα στη μορφή που σώζεται σήμερα. Η είσοδος στο εσωτερικό του κάστρου δεν επιτρέπεται στους …κοινούς θνητούς, αφού είναι ο τόπος διαμονής της πριγκιπικής οικογένειας του Λιχτενστάιν.

Μετά το κάστρο, ο βαθύσκιωτος επαρχιακός δρόμος συνεχίζει να σκαρφαλώνει στην βουνοπλαγιά και καταλήγει ύστερα από 3 χλμ. στο όμορφο ορεινό χωριό Triesenberg, ένα φυσικό «μπαλκόνι» με εκπληκτική θέα στην κοιλάδα του Ρήνου και στις γειτονικές περιοχές της Ελβετίας. Η εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ στο κέντρο του οικισμού αποτελεί το κόσμημα του Triesenberg.
Ο δρόμος, μετά το Triesenberg συνεχίζει να ανηφορίζει και καταλήγει μετά από 12 χλμ. στο παραθεριστικό θέρετρο Malbun, σε υψόμετρο 1.600 μ., όπου βρίσκεται το χιονοδρομικό κέντρο της χώρας. Το Malbun, που οι ντόπιοι αποκαλούν «ανεξερεύνητο St Moritz», είναι ένα από τα πιο ακριβά τουριστικά θέρετρα της Ευρώπης και προσελκύει επισκέπτες υψηλού εισοδήματος. Συνδυάζοντας φυσικές ομορφιές, άψογες αθλητικές και ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, ατμοσφαιρικά εστιατόρια και υψηλής ποιότητας υπηρεσίες, το Malbun θεωρείται ό,τι καλύτερο διαθέτει το Λιχτενστάιν για χειμερινές διακοπές.

Fast Info

Πώς να πάτε:

Το Λιχτενστάιν βρίσκεται κυριολεκτικά στην καρδιά της Ευρώπης και σε μικρή απόσταση από τις μεγάλες μητροπόλεις. Οδικώς, το Μιλάνο απέχει 190 χλμ (περίπου 3 ώρες), το Μόναχο βρίσκεται 188 χλμ. μακριά (περίπου 3 ώρες) και η Ζυρίχη απέχει μόλις 78 χλμ. (περίπου 1 ώρα).

Δοκιμαστήρια κρασιών:

Αν το καλό κρασί είναι το πάθος σας, στη Βαντούζ μπορείτε να επισκεφθείτε παραγωγούς, να συζητήσετε μαζί τους, να δοκιμάσετε και να αγοράσετε αν θέλετε από το νέκταρ τους. Συγκεκριμένα, ανοικτά για το κοινό είναι τα δοκιμαστήρια κρασιών των αμπελώνων: α) Hofkellerei des Fürsten von Liechtenstein (Πριγκιπικοί αμπελώνες), Fürstliche Domäne, 9490 Vaduz, Tel. 00423 232 10 18, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.hofkellerei.li β) Harry Zech Weinbau, CANTINA, Vorarlbergerstrasse 5, 9486 Schaanwald, Τel. 00423 370 11 00, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.hz-weinbau.li

Ταχυδρομικό Μουσείο Γραμματοσήμων:

Το Ταχυδρομικό Μουσείο Γραμματοσήμων ιδρύθηκε το 1930 με σκοπό την συγκέντρωση και έκθεση γραμματοσήμων (τοπικών, αλλά και άλλων χωρών, που εκδόθηκαν από το 1912) και του τεχνικού εξοπλισμού που χρησιμοποιήθηκε για την έκδοσή τους. Στο μουσείο μπορείτε να δείτε ολόκληρη τη φιλοτελική συλλογή του Λιχτενστάιν, μια συλλογή γραμματοσήμων από τη Διεθνή Ένωση Γραμματοσήμων, έγγραφα και βιβλία με την ιστορία των τοπικών ταχυδρομικών υπηρεσιών, καθώς και έργα ζωγραφικής με θέμα το γραμματόσημο. (Ανοιχτό καθημερινά: 10.00-12.00 & 13.00-17.00. Είσοδος ελεύθερη. Postmuseum, Städtle 37, 9490 Vaduz (00423 239 68 46, www.landesmuseum.li/d/postmuseum.asp)

Εθνικό Μουσείο:

Το Εθνικό Μουσείο (Landesmuseum) είναι ανοιχτό από Τρίτη-Κυριακή: 10.00-17.00, Πέμπτη: 10.00-20.00, Δευτέρα κλειστά. Είσοδος: 8 CHF (Ελβετικό Φράγκο). Παιδιά έως 16 ετών: δωρεάν.
Liechtensteinisches Landesmuseum, Städtle 43, 9490 Vaduz (00423 239 68 20, e-mail:Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.landesmuseum.li)

Μουσείο Σκι:

Το Μουσείο Σκι (FIS Ski Museum) είναι ανοιχτό: Δευτέρα-Παρασκευή 14.00-18.00, Σάββατο & Κυριακή μόνο πρωινές ώρες (00423 232 15 02, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.).
Είσοδος: 6 CHF. Παιδιά: 4 CHF.
FIS-Ski-Museum, Fabrikstr. 5, 9490 Vaduz, (00423 232 15 02, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.skimuseum.li)

Διαμονή

Στη Βαντούζ:

Προτείνονται τα ξενοδοχεία «Real» (00423 232 22 22, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.hotel-real.li), «Engel» (00423 236 17 17, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.), «Residence Hotel» (00423 239 20 20, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.residence.li), «Gasthof Löwen» (00423 238 11 44, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.hotel-loewen.li).

Στο Triesenberg:

Συστήνουμε τα ξενοδοχεία «Hotel-Restaurant Kulm» (00423 237 79 79, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.hotelkulm.com), «Martha Bühler» (00423 262 57 77, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.holiday.li), «Haus Alpenblick» (00423 262 35 77, www.tourismus.li).

Στο Malbun:

Προτείνονται τα ξενοδοχεία «Falknerei Galina» (00423 265 34 24, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.galina.li), «Turna» (00423 265 50 40, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.),  «Gorfion-Malbun» (00423 265 90 00, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.gorfion.s-hotels.com).

Φαγητό

Στη Βαντούζ:

Για τοπική κουζίνα, προτείνονται τα εστιατόρια «Adler Vaduz», «Luce», «Torkel» και «Hotel Restaurant Real»

Στο Malbun:

Μπορείτε να γευματίσετε στο εστιατόριο των ξενοδοχείων «Alpenhotel Malbun», «Gorfion-Malbun» και «Falknerei Galina».

Φωτογραφίες

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•  

 

lihtenstain