Εδώ τελέστηκαν οι θεϊκοί γάμοι του Πηλέα και της Θέτιδος που ύμνησε ο Όμηρος, ο Ευριπίδης και ο Πίνδαρος. Εδώ ζούσαν οι δαίμονες των καταιγίδων και οι μυθικοί Κένταυροι, με γνωστότερο το Χείρωνα που δίδαξε την ιατρική τέχνη στον Ασκληπιό και υπήρξε δάσκαλος αρκετών ημίθεων και ηρώων (του Αχιλλέα και του Ηρακλή). Από εδώ ξεκίνησε η Αργοναυτική Εκστρατεία για το μακρινό ταξίδι στην Κολχίδα, σε αναζήτηση του χρυσόμαλλου Δέρατος. Εδώ τα κεφαλοχώρια της περιοχής έχουν μετατραπεί σε πραγματικά μουσεία λαϊκής τέχνης και αρχιτεκτονικής.
Κυρίες και κύριοι, καλωσορίσατε στο Πήλιο, τη μαγική χώρα των Κενταύρων…
Στις δυτικές γειτονιές του Πηλίου
Το μυθικό βουνό του Πηλίου, που υψώνει το καταπράσινο ορεινό του ανάστημα πάνω από τον Βόλο, αποτελεί τη φυσική διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο Αιγαίο πέλαγος και στον Παγασητικό κόλπο, οριοθετώντας ταυτόχρονα δύο διαφορετικούς κόσμους: την δύσβατη και ασφυκτικά κατάφυτη ανατολική πλευρά του Πηλίου που ακουμπά στα γαλάζια νερά του Αιγαίου, από τη δυτική γαλήνια πλευρά του, η οποία απλώνεται νωχελικά στις απάνεμες ακρογιαλιές του Παγασητικού κόλπου. Και φυσικά, κοινή αφετηρία για την εξερεύνηση αμφότερων των πηλιορείτικων προορισμών η παραθαλάσσια πόλη του Βόλου.
Αφήνοντας πίσω σας την πολύβουη πρωτεύουσα του νομού Μαγνησίας, θα οδηγήσετε για 8 χλμ. πάνω στον παραλιακό δρόμο με κατεύθυνση τον οικισμό Αγριά. Πρόκειται για ένα κοντινό παραθαλάσσιο προάστιο του Βόλου που διαθέτει μια εκτεταμένη παραλία (Σουτραλί), κατάμεστη από ψαροταβέρνες και συμπαθητικά καφέ.
Η Αγριά αποτελούσε αρχικά το επίνειο των ορεινών οικισμών Δράκειας και Αγίου Λαυρεντίου, αλλά σταδιακά μεγάλωσε και σήμερα είναι ένας αυτόνομος οικισμός που θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα κέντρα εμπορίας λαδιού και ελιάς της περιοχής του Πηλίου. Στην Αγριά διοργανώνεται από το 1950 ανελλιπώς κάθε Ιούλιο (για ένα Σαββατοκύριακο του μήνα) ψαράδικη βραδιά με διάφορες εκδηλώσεις.
Μετά την Αγριά ο οδικός άξονας απομακρύνεται από την ακτογραμμή και προσεγγίζει τα «Χωριά των Λουλουδιών», Κάτω Λεχώνια (2 χλμ.) και Άνω Λεχώνια (4 χλμ.). Ο δεύτερος οικισμός παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς ταυτίζεται από τους αρχαιολόγους με την αρχαία πόλη Μεθώνη, ερείπια της οποίας υπάρχουν στη γύρω περιοχή. Στα όρια των Άνω Λεχωνίων υψώνονται τα πυργόσπιτα του Κοκοσλή και του Ολύμπιου, που χρονολογούνται από την εποχή της Τουρκοκρατίας.
Τα Άνω Λεχώνια είναι ωστόσο άμεσα συνδεδεμένα με τον θρυλικό «Μουτζούρη», το τρενάκι του Πηλίου που σκαρφαλώνει στις πλαγιές του με 25 χλμ./ ώρα. Το χαριτωμένο τρενάκι μετά από 28 χλμ. ανηφορικής πορείας σε καταπράσινες πλαγιές, πάνω από πέτρινα γεφύρια και μέσα από ορεινούς οικισμούς (Άνω Γατζέα, Αγία Τριάδα, Άγιο Αθανάσιο, Πινακάτες και Αργυρέικα) καταλήγει ύστερα από περίπου μιάμιση ώρα πορεία στις Μηλιές, ένα από τα αυθεντικότερα πηλιορείτικα χωριά.
Δημιουργός του περίφημου πηλιορείτικου τρένου είναι ο Εβαρίστο ντε Κίρικι (πατέρας του διάσημου ζωγράφου Τζώρτζιο ντε Κίρικι), που υλοποίησε το 1900 την εξαίσια έμπνευσή του, η οποία σημάδεψε καθοριστικά την ιστορία και το περιβάλλον του τόπου.
Όπως το παραδοσιακό τρενάκι του Πηλίου, μπορείτε και εσείς να εγκαταλείψετε προσωρινά την ακτογραμμή και να επιχειρήσετε μια οδική διείσδυση στη μαγευτική ενδοχώρα του Δυτικού Πηλίου. Με αφετηρία τα Άνω Λεχώνια, μπορείτε να πραγματοποιήσετε μια σύντομη αλλά σίγουρα αξέχαστη περιπλάνηση στα χωριά Άγιος Βλάσιος (5 χλμ.), Άγιος Γεώργιος (10 χλμ.), Πινακάτες (12 χλμ.), Βυζίτσα (15 χλμ.) και Μηλιές (18 χλμ.), πριν καταλήξετε και πάλι στη γαλάζια αγκαλιά του Παγασητικού κόλπου, κοντά στα χωριά Καλά Νερά και Κορόπη.
Εκεί ψηλά στον Αη-Γιώργη
Με τη γαλάζια οπτασία του Παγασητικού κόλπου να συντροφεύει την ανάβασή σας στα ορεινά μονοπάτια του Πηλίου, ένας αρκετά στενός και ιδιαίτερα ελικοειδής δρόμος, πνιγμένος κυριολεκτικά μέσα στα πεύκα, στα ρείκια, στα πλατάνια και στις ελιές, θα σας οδηγήσει από τα Άνω Λεχώνια στον οικισμό Βυζίτσα.
Πρωτίστως θα περάσετε από τα χωριά Άγιος Βλάσιος, Άγιος Γεώργιος και Πινακάτες. Γραφικοί, καταπράσινοι οικισμοί, με φιλόξενους κατοίκους και δομημένοι με το δικό τους ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ύφος, αποτελούν μια εισαγωγή στο παραμυθένιο σκηνικό του Πηλίου.
Η ανηφορική ασφάλτινη λωρίδα, από τα Άνω Λεχώνια μέχρι και τον Άγιο Γεώργιο, απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή καθώς πρόκειται για έναν στενό, γεμάτο δύσκολες στροφές οδικό άξονα, και με οδόστρωμα που παρουσιάζει αρκετές ανωμαλίες και παγίδες. Αντίθετα, το κομμάτι της διαδρομής από τον Άγιο Γεώργιο μέχρι και τις Μηλιές είναι σαφώς σε πολύ καλύτερη κατάσταση, με καλοσχεδιασμένες στροφές και καινούριο ασφαλτοτάπητα.
Ο Άγιος Γεώργιος, που βρίσκεται κάτω από την κορυφή Εύζωνας, είναι το ψηλότερο χωριό του Πηλίου (620 μ.). Πρόκειται για έναν οικισμό με έντονη πολιτιστική δραστηριότητα, κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου υπάρχουν αρκετές αξιόλογες εκκλησίες, όπως του Αγίου Αθανασίου (1795), του Αγίου Γεωργίου, της Κοίμησης της Θεοτόκου (1744), καθώς και η Μονή Ταξιαρχών, η μεγαλύτερη γυναικεία μονή του Πηλίου (1309).
Παρεμπιπτόντως, από τις αρχές του 10ου αιώνα παρατηρήθηκε μια έξαρση του μοναχισμού στο Πήλιο, που συνεχίστηκε ως τα τέλη του 14ου αιώνα, ενώ αρκετά μοναστήρια με επιμελημένη κατασκευή και πλούσια διακόσμηση ιδρύθηκαν εκείνη την εποχή.
Από τις Πινακάτες στη Βυζίτσα
Στη συνέχεια της διαδρομής παρεμβάλλονται οι Πινακάτες, ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα χωριά του Δυτικού Πηλίου. Πέτρινες παραδοσιακές κατοικίες, επιβλητικά αρχοντικά, λιθόστρωτα καλντερίμια γραφικά ξωκλήσια και μια γαλάζια θέα που κόβει κυριολεκτικά την ανάσα αποτελούν το χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτού του πηλιορείτικου οικισμού. Πριν αναχωρήσετε για την Βυζίτσα, ανάψτε ένα κερί στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου και δροσιστείτε στην ιστορική πηγή του Τσιρογιάννη.
Η Βυζίτσα, πνιγμένη στην πλούσια βλάστηση της πηλιορείτικης φύσης, κατά το παρελθόν συγκέντρωνε πλούτο και ευμάρεια. Τα στοιχεία αυτά αποτυπώνονται σήμερα στις περίτεχνες εκκλησίες (η Βασιλική της Ζωοδόχου Πηγής, κτίσμα του 1725), στις πέτρινες κρήνες, στα επιβλητικά πυργόσπιτα και στα πάμπολλα αρχοντικά της Βυζίτσας (Βαφειάδη, Βέργου, Γερουλάνου), πολλά εκ των οποίων έχουν αναπαλαιωθεί από τον ΕΟΤ σε ξενώνες και αποτελούν μοναδικά δείγματα της τοπικής αρχιτεκτονικής. Οι χαρακτηριστικές πέτρινες σκεπές των κατοικιών ξεπροβάλλουν κατά τρόπο εντυπωσιακό μέσα από το καταιγιστικό πράσινο της τοπικής φύσης.
Κάντε μια στάση στην πλακόστρωτη πλατεία της Βυζίτσας και απολαύστε τον καφέ σας κάτω από τον αιωνόβιο πλάτανο. Περιπλανηθείτε κατόπιν στα φιδίσια καλντερίμια του πηλιορείτικου οικισμού και θαυμάσετε τις ξεχωριστές πετρόκτιστες αρχιτεκτονικές δημιουργίες της Βυζίτσας, που σε συνδυασμό με τον παραδοσιακό τρόπο ζωής των ντόπιων, συνεχίζουν να διατηρούν την παράδοση και την αίγλη αιώνων.
Οι Μηλιές του Άνθιμου Γαζή
Μόλις 3 χλμ. μακριά από τη Βυζίτσα απλώνονται οι Μηλιές, όπου γίνεται και ο τερματισμός του θρυλικού «Μουτζούρη». Οι Μηλιές, ένα από τα γραφικότερα κεφαλοχώρια του Πηλίου, είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του δάσκαλου του Γένους Άνθιμου Γαζή. Στο παραδοσιακό κτήριο της τοπικής βιβλιοθήκης «Ψυχής Άκος» φυλάσσονται σημαντικά χειρόγραφα και χάρτες της Επανάστασης του 1821, καθώς και μια σπάνια συλλογή βιβλίων, εγγράφων και οργάνων φυσικής και χημείας του 18ου αιώνα.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το Λαογραφικό Μουσείο, η κατοικία-μουσείο του ζωγράφου Θεόφιλου, ενώ στην κεντρική πλατεία του πηλιορείτικου κεφαλοχωρίου βρίσκεται η εκκλησία των Ταξιαρχών (1741), όπου υψώθηκε η σημαία της Επανάστασης του 1821 από τα χωριά του Πηλίου. Η εκκλησία των Ταξιαρχών φημίζεται για το εξαίσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο και τις υπέροχες αγιογραφίες της.
Πριν επιστρέψετε στη γαλάζια αγκαλιά του Παγασητικού κόλπου, κάντε μια γαστρονομική στάση σε μια από τις πάμπολλες γραφικές ταβέρνες του χωριού. Μέσα από τη μεγάλη ποικιλία των τοπικών εδεσμάτων δοκιμάστε σπετζοφάι, κρασάτο κόκορα, ριγανοκεφτέδες και χοιρινό με κυδώνια. Γεμίστε τα ποτήρια σας με μυρωδάτο τσίπουρο και ούζο, ενώ για επιδόρπιο προτιμήστε τα πηλιορείτικα γλυκά κουταλιού (γλυκό μήλο, κεράσι, πορτοκάλι) ή φρέσκα καρύδια με γιαούρτι και μέλι.
Θυμηθείτε ότι στην ευρύτερη περιοχή του Πηλίου δραστηριοποιούνται αρκετοί γυναικείοι αγροτικοί συνεταιρισμοί, που παρασκευάζουν και πωλούν αγνά τοπικά προϊόντα. Τι να ψωνίσετε από το Δυτικό Πήλιο; Μέλι, λάδι, ελιές, μηλόξιδο, μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού, κάστανα, λικέρ φρούτων, τραχανά, αρωματικά βότανα, υφαντά, κρασί, τσίπουρο, ξυλόγλυπτα και είδη λαϊκής τέχνης.
Στα νερά του Παγασητικού
Αποχαιρετώντας τις Μηλιές, μετά από 7 κατηφορικά χιλιόμετρα θα συναντήσετε τον κεντρικό παραλιακό δρόμο, κάπου στα μέσα περίπου της διαδρομής Καλά Νερά – Κορόπη. Δεξιά της διασταύρωσης βρίσκεται ο οικισμός Καλά Νερά. Πλατάνια, ευκάλυπτοι και λεύκες που ορθώνονται δίπλα ακριβώς στην αμμουδερή ακτογραμμή, συνιστούν μια όαση πρασίνου και δροσιάς, ενώ τα κρυστάλλινα νερά που αναβλύζουν από τις πάμπολλες βρύσες έχουν προφανώς δανείσει στο χωριό την ονομασία του.
Αντίθετα, οδηγώντας αριστερά στη διασταύρωση και σε συνέχεια της παραλιακής διαδρομής στον μυχό του Παγασητικού κόλπου, σύντομα θα βρεθείτε στην Κορόπη, το επίνειο των Μηλιών. Η Κορόπη είναι ένας μικρός οικισμός του Δυτικού Πηλίου που βρίσκεται απλωμένος σε μια περιοχή ελαιώνων και εσπεριδοειδών. Η απόδραση δροσιάς για τους κατοίκους της Κορόπης γίνεται στην κοντινή αμμουδερή παραλία του Ράμνου, μήκους 2 χλμ.
Συνεχίζοντας νοτιότερα, μετά από 3 χλμ. ακολουθείστε τη λοξή δεξιά διασταύρωση του δρόμου. Σύντομα θα προσεγγίσετε το αμφιθεατρικά κτισμένο παραθαλάσσιο χωριό Άφησσος, που πλαισιώνεται από τρεις ειδυλλιακές παραλίες (Καλλιφτέρη, Αμποβό, Λαγούδα). Σύμφωνα με τη μυθολογία, από τις πηγές του χωριού προμηθεύτηκαν οι Αργοναύτες το νερό για τις ανάγκες του ταξιδιού τους.
Με προορισμό την κωμόπολη Αργαλαστή, θα συνεχίσετε παραλιακά ως τον μικρό οικισμό Λευκόκαστρο (2.5 χλμ. μακριά), ενώ ο μικρός και υπερβολικά στενός δρόμος (που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή καθώς σε πολλά σημεία του είναι τσιμεντένιος) στρέφεται στη συνέχεια στο εσωτερικό, για να ενωθεί μετά από 4 χλμ. ξανά με τον κεντρικό οδικό άξονα. Από αυτό το σημείο, η Αργαλαστή απέχει μόλις 4 χλμ.
Η άφιξή σας στην Αργαλαστή σηματοδοτεί ουσιαστικά το τέλος της περιπλάνησής σας στο Δυτικό Πήλιο, αφού το συγκεκριμένο πηλιορείτικο κεφαλοχώρι, κτισμένο πάνω σ’ ένα κατάφυτο οροπέδιο, αποτελεί την πύλη εισόδου στο Νότιο Πήλιο. Στην Αργαλαστή, που υπήρξε κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας ένα σημαντικό εμπορικό και οικονομικό κέντρο της περιοχής, δίδαξε ο ποιητής Κώστας Βάρναλης.
Το σημαντικότερο αξιοθέατο της Αργαλαστής –εκτός από τις κρήνες και τα αρχοντικά της– είναι το καμπαναριό-ρολόι της εκκλησίας των Αγίων Αποστόλων (25 μ. ύψος). Φτιαγμένο από μάρμαρο και πέτρα, πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό δείγμα της τοπικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ου αιώνα. Αξίζει επίσης να επισκεφτείτε τη Μονή του Αγίου Νικολάου ή Πάου (1322), που βρίσκεται σε απόσταση 2,5 χλμ. από την Αργαλαστή, ενώ οι κοντινές πανέμορφες παραλίες του Κάλαμου και της Πάου συστήνονται ανεπιφύλακτα για θαλάσσιο μπάνιο.
Η συντριπτική πλειονότητα των ταξιδιωτών που προσεγγίζουν την Αργαλαστή, συνήθως υποκύπτουν στον πειρασμό και συνεχίζουν επί τροχάδην –μέγα λάθος– το ταξίδι τους ακόμα πιο νότια, με απώτατο προορισμό την απόμακρη περιοχή του Τρικερίου (42 χλμ. νοτιοδυτικά της Αργαλαστής).
Μικροί κολπίσκοι με βαθυγάλαζα κατακάθαρα νερά, γραφικά κεραμόσκεπα χωριά (Χόρτον, Μηλίνα, Μαραθιάς, Τρικέρι, Αγία Κυριακή), γοητευτικά ερημονήσια και απάνεμες αμμουδερές παραλίες με πολύχρωμα καΐκια συνιστούν τα επιμέρους φυσικά στοιχεία της περιοχής του Νοτίου Πηλίου, που αποτελεί ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της πολυμορφίας του πηλιορείτικου τόπου.
Ωστόσο, αυτή η γεωγραφική περιοχή λογίζεται ως μια ξεχωριστή ταξιδιωτική ενότητα, που αξίζει να της αφιερώσετε περισσότερο χρόνο και να ασχοληθείτε μαζί της πιο διεξοδικά κατά την επόμενη επίσκεψή σας στη γη των Κενταύρων…
