Το πέρασμα των συνόρων αποδείχθηκε μια υπόθεση ρουτίνας, ενώ η βίζα εισόδου που μου δόθηκε επέτρεπε τη μετακίνησή μου μόνο μέσα στην αυτόνομη περιοχή του Ιρανικού Κουρδιστάν – στην υπόλοιπη επικράτεια του Ιράκ δεν μπορούσα να εισέλθω νόμιμα. Αν το τολμούσα και με συλλάμβαναν (κάτι που σίγουρα θα γινόταν), για τους επόμενους 6 μήνες θα σάπιζα στις ιρακινές φυλακές.
Στο GPS δεν έβαλα αρχικά τις συντεταγμένες της πρωτεύουσας Erbil, αλλά της μονής Dair Mar Matti (25 χλμ. ανατολικά της Μοσούλης). Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα χριστιανικά μοναστήρια της περιοχής, που φημίζεται για την βιβλιοθήκη με τα σπάνια συριακά χριστιανικά χειρόγραφα. Σίγουρα άξιζε η επίσκεψη!
Στη συνέχεια όμως, αντί να κατευθυνθώ ανατολικά προς Erbil, τράβηξα ηθελημένα ανατολικά για την Μοσούλη – ανήκει στο Ιράκ. Ήθελα να δω πόσο κοντά μπορούσα να φτάσω στην πολύπαθη πόλη. Αφού πέρασα ανώδυνα δυο μπλόκα ελέγχου των Κούρδων μαχητών Πεσμεργκά, στο τρίτο έπεσα πάνω στους εξοργισμένους Ιρακινούς, που με γύρισαν κλωτσηδόν πίσω.
Με τα παλαιότερα ίχνη κατοίκησης να χρονολογούνται από το 6.000 π.Χ., η Erbil (τα αρχαία Άρβηλα) είναι μια από τις πόλεις με την πιο μακροχρόνια συνεχή διαμονή ανθρώπων στον κόσμο. Σήμερα, με 2.000.000 κατοίκους, είναι η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη στο Ιράκ μετά την Βαγδάτη, τη Βασόρα και την Μοσούλη.
Σήμα κατατεθέν της Erbil αποτελούσε το πλινθόκτιστο κάστρο στο κέντρο της πόλης, εκεί όπου τα πολύβουα παζάρια (σκεπαστά και υπαίθρια) ξελόγιασαν για δυο ολόκληρες μέρες τις αισθήσεις μου.
Το τίμημα της ελευθερίας
Μετά την Erbil, η πόλη Sulaymaniyah (Σουλεϊμανίγια) αποτέλεσε τον επόμενο προορισμό μου στο βορειοανατολικό Ιράκ. Επέλεξα να οδηγήσω την Yamaha Tracer 700 στην πανέμορφη ορεινή διαδρομή Erbil-Dokan-Sulaymaniyah (180 km), ενώ στα πάμπολλα στρατιωτικά μπλόκα καθοδόν, αναμενόμενες ήταν πλέον οι ερωτήσεις τόσο για τον ημερήσιο προορισμό μου, όσο και για την καταγωγή μου.
Η περίκλειστη από βουνά Sulaymaniyah (Slemani) ιδρύθηκε το 1784 και προσφέρει σήμερα στέγη σε περίπου 790.000 κατοίκους. Εδώ, εκτός από το Μεγάλο Τζαμί και το Αρχαιολογικό Μουσείο “Slemani Museum”, πέρασα επίσης τις πόρτες του Μουσείου «Amna Suraka», που στεγαζόταν στις κτιριακές εγκαταστάσεις του πρώην στρατιωτικού διοικητηρίου της πόλης (επί εποχής Σαντάμ Χουσεΐν). Με συγκλονιστικά εκθέματα και σπάνιο ενημερωτικό οπτικό-ακουστικό υλικό, το «Amna Suraka» ήταν αφιερωμένο στον απελευθερωτικό αγώνα των Κούρδων μαχητών και στους χιλιάδες νεκρούς που πότισαν με το αίμα τους το δέντρο της ελευθερίας του κουρδικού έθνους…
Και φυσικά , θα ήμουν ασυγχώρητος αν δεν πήγαινα στην κοντινή κωμόπολη Halabja (80 χλμ. νότια). Στις 16/3/1988, ο Σαντάμ Χουσεΐν εξαπέλυσε επίθεση με χημικά εναντίον των Κούρδων της περιοχής, διαπράττοντας ένα από τα πιο στυγερά εγκλήματα πολέμου. Περίπου 6.800 άνθρωποι βρήκαν τότε τραγικό θάνατο – οι περισσότεροι ήταν άμαχοι. Στο υποβλητικό μνημείο της Halabja, που ήταν αφιερωμένο στην μνήμη των χιλιάδων αθώων θυμάτων, γονάτισα και «εναπόθεσα» ένα κομμάτι της συντετριμμένης ψυχής μου…
Η θρησκεία των Yazidis
Αποχαιρετώντας την Halabja, ξεκίνησε το μεγάλο ταξίδι της επιστροφής, με το κοντέρ της Yamaha Tracer 700 να έχει καταγεγραμμένα -από την αρχή του ταξιδιού- περί τα 3.300 χλμ..
Μετάβαση και πάλι στην Erbil, διενέργεια covid test PCR για την είσοδο στην Τουρκία και έτοιμος πλέον για αναχωρήσω από το Ιράκ. Πριν όμως περάσω τα σύνορα, είχα μια τελευταία ταξιδιωτική επιθυμία να εκπληρώσω…
Κατευθύνθηκα στο μικρό ορεινό χωριό Lalish (90 χλμ. βοριοδυτικά της Erbil) για να επισκεφθώ τον ιερότερο ναό της θρησκείας Yazidi. Για την Yazidi άκουσα πρώτη φορά το 2014, όταν οι οπαδοί της άρχισαν να αποτελούν στόχο γενοκτονίας από τον ISIS ως θρησκευτική μειονότητα. Ψάχνοντας, έμαθα πως η Yazidi είναι μια μικρή μονοθεϊστική θρησκεία που μοιράζεται αρκετές ομοιότητες με άλλες θρησκείες της Μέσης Ανατολής (Χριστιανισμό, Ιουδαϊσμό, Ισλάμ, Ζωροαστρισμό)…
Στο χωριό Lalish βρισκόταν ο τάφος του Σεΐχη Adi ibn Musafir, μιας κεντρικής προσωπικότητας των πιστών Yazidis. Τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους, οι περισσότεροι πιστοί Yazidi προσκυνούν στο χωριό Lalish, στ’ οποίο περιφέρονται ξυπόλυτοι, όπως έκανα κι εγώ άλλωστε…
Αφού περιηγήθηκα στους ιερούς λατρευτικούς χώρους και εισέπραξα την συγκινητική φιλοξενία των Yazidis, είχα την τύχη να παρακολουθήσω την παραδοσιακή παρασκευή του λαδιού σε όλα τα στάδια: από την επιλογή της ελιάς που έκαναν κατάχαμα οι γυναίκες Yazidis, μέχρι την εξαγωγή των υγρών της ελιάς με το ποδοπάτημα που πραγματοποιούσαν οι άντρες Yazidis. Ήταν το καλύτερο δώρο που μπορούσε να μου κάνει το Ιρακινό Κουρδιστάν…
Διαβάστε εδώ το Α' Μέρος του ταξιδιωτικού στην Ανατολία