Του Τάκη Μανιάτη
Φωτογραφίες: Cycle word

Οι ιθύνοντες της Husqvarna υποστηρίζουν ότι οι μηχανικοί τους εργάζονται πάνω στο σχεδιασμό μιας δίχρονης μοτοσυκλέτας διπλής χρήσης άμεσου ψεκασμού που συμμορφώνεται στους περιορισμούς για τις εκπομπές ρύπων. Στο παραπάνω σχέδιο υποθέτουμε πώς θα μοιάζει μια τέτοια μοτοσυκλέτα.

Δίχρονη επιβεβαίωση

Οι υπεύθυνοι του εργοστασίου της Husqvarna επιβεβαιώνουν ότι έχουν στα σκαριά μια δίχρονη, άμεσου ψεκασμού μοτοσυκλέτα υψηλής τεχνολογίας. Το ίδιο και στην ΚΤΜ, ο Τεχνικός Διευθυντής υποστηρίζει ότι η εταιρεία έχει υπό δοκιμή μια άμεσου ψεκασμού, δίχρονη μοτοσυκλέτα, σχεδόν έτοιμη να λανσαριστεί μόλις το ζητήσει η αγορά. Άλλες επίσης εταιρείες έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι επανεξετάζουν την απόφασή τους να στραφούν 100% στην παραγωγή 4χρονων μοτοσυκλετών στην γκάμα των dirtbikes τους. Μήπως οι δίχρονοι κινητήρες ετοιμάζονται για την αναγέννησή τους;
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι ναι, τουλάχιστον σε κάποια έκταση. Οι δίχρονες μοτοσυκλέτες αποσύρθηκαν από το προσκήνιο για διάφορους λόγους. Πρώτον, τα επίπεδα υδρογονανθράκων και διοξειδίου του άνθρακα είναι υψηλότερα σε σχέση με τους 4χρονους κινητήρες. Δεύτερον, δεν έχουν και τόσο καλή οικονομία καυσίμου. Τρίτον όμως και κυριότερο, στην αντίληψη του κόσμου έχουν καθιερωθεί ως μη-οικολογικοί καταστροφείς. Μεγάλες εταιρείες, όπως η Honda, πήραν την απόφαση να σταματήσουν την παραγωγή 2χρονων μοτοσυκλετών, ενώ άλλαξαν και οι κανονισμοί στους αγώνες, απαγορεύοντας ή περιορίζοντας τη χρήση τους. Έτσι, τα ηνία του μοτοσυκλετισμού, ειδικά σε εκτός δρόμου διαδρομές, ανέλαβαν οι 4χρονοι κινητήρες.
Η μεταστροφή αυτή βέβαια είχε το κόστος της. Οι νέες 4χρονες motocross ήταν πιο ακριβές και πιο δαπανηρές στην συντήρησή τους, σε σύγκριση με τις 2χρονες. Επίσης ο ήχος της εξάτμισής τους ήταν ενοχλητικός, με αποτέλεσμα στις πίστες motocross σε κάποιες περιοχές να δέχονται πιέσεις, είτε να μειώσουν τον θόρυβο, είτε να κλείσουν. Και τέλος, σε κάποιους αναβάτες πολύ απλά αρέσουν περισσότερο τα χαρακτηριστικά των 2χρονων στην οδήγηση.

Δίχρονοι εναντίον τετράχρονων

Στο δίλλημα 2χρονου vs 4χρονου κινητήρα κλήθηκαν να αποφασίσουν όμως και άλλες εταιρείες, που δραστηριοποιούνται στο χώρο των “off road”: Μιλάμε για τις εταιρείες κατασκευής εξωλέμβιων μηχανών θαλάσσης και τις εταιρείες κατασκευής snowmobile. Και στους δύο αυτούς χώρους, οι εταιρείες επιχείρησαν τη μεταπήδηση στους 4χρονους κινητήρες, αλλά ήρθαν αντιμέτωπες με την αντίδραση του κοινού, καθώς οι νέοι κινητήρες ήταν βαρύτεροι και ακριβότεροι. Η αντίδραση αυτή όμως, είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία νέας γενιάς, καθαρότερων, άμεσου ψεκασμού 2χρονων κινητήρων, οι οποίοι συμμορφώνονται στους περιορισμούς για τις εκπομπές ρύπων – αν και οι περιορισμοί αυτοί είναι εμφανώς λιγότερο αυστηροί σε σύγκριση με ό,τι ισχύει για τα οχήματα που κινούνται στο δρόμο. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι το Ski-Doo E-TEC (ecotech) 800cc Rotax Twin με 155 ίππους – περισσότερη δύναμη ανά κυβικά και από την BMW S1000RR. Σε αντίθεση με την άκαρπη προσπάθεια της Bimota το 1997 με το V Due 500, ένας 2χρονος κινητήρας με συμβατικά μπεκ ψεκασμού στις θυρίδες εισαγωγής στις μηχανές θαλάσσης και στα snowmobile μπορεί να είναι αρκετά εξελιγμένο και αξιόπιστο.
Με ένα τέτοιο σύστημα, το καύσιμο ψεκάζεται πολύ αργά στον κύκλο συμπίεσης όταν η θύρα εξαγωγής είναι κλειστή, βελτιώνοντας σημαντικά την οικονομία.
 
Τώρα που η τεχνολογία αυτή είναι διαθέσιμη στον κλάδο των μοτοσυκλετών, αρκετές είναι οι εταιρείες που το ξανασκέφτονται, καθώς υπάρχει η προοπτική ο άμεσος ψεκασμός να μειώσει δραστικά τις εκπομπές. Οι 2χρονοι κινητήρες, οι οποίοι συνδυάζουν τους ρυθμούς εισαγωγής και εξαγωγής σε βαθμό που οι 4χρονοι αδυνατούν να επιτύχουν, έχουν ένα θέμα με την πλήρωση φρέσκου αέρα που εισέρχεται από τις θυρίδες εισαγωγής και χάνεται αμέσως από τις θυρίδες εξαγωγής, αυξάνοντας έτσι τις εκπομπές αλλά την κατανάλωση. Ο άμεσος ψεκασμός επιτρέπει στο καύσιμο να εκχύνεται μέσα στον κύλινδρο τη στιγμή που το πιστόνι ανεβαίνει για να κλείσει την θυρίδα εξαγωγής, αποτρέποντας αυτό το κλειστό κύκλωμα.

Τεχνολογία ARC

Αντιστοίχως, οι συμβατικοί 2χρονοι κινητήρες στις πολύ χαμηλές στροφές μπορεί να δουλεύουν σαν τετράχρονοι, ή ακόμη και σαν εξάχρονοι ή οκτάχρονοι όσον αφορά στους κύκλους λειτουργίας. Αυτό συμβαίνει γιατί τα αέρια της εξαγωγής παραμένουν στον κύλινδρο στα μικρά ανοίγματα του γκαζιού και χρειάζονται κάποιες περιστροφές του στροφάλου για να καθαρίσει ο κύλινδρος από το καύσιμο μείγμα. Είναι πολύ καλύτερο να επιταχύνεις στις χαμηλές στροφές με καθαρό αέρα μόνο, κι έτσι να μην χάνεις καύσιμο μείγμα από την εξαγωγή, και ο ψεκασμός να εισάγει καύσιμο μόνο κατά την διαδικασία της συμπίεσης. Όταν αυτό το σύστημα χρησιμοποιείται με κινητήρες σχεδιασμένους για τέτοια χρήση, ο άμεσος ψεκασμός βοηθάει να διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα οι ρύποι πριν καν τοποθετηθεί καταλύτης, ενώ βελτιώνουν την οικονομία καυσίμου κατά 50%.
Εκτός από την άμεση έγχυση καυσίμου, υπάρχουν κι άλλες διαθέσιμες τεχνολογίες που μπορούν να βοηθήσουν. Δύο δεκαετίες πριν, η Honda παρουσίασε μια 2χρονη διπλής χρήσης μοτοσυκλέτα 250cc αποκλειστικά για την Ιαπωνική αγορά, η οποία διέθετε “Activated Radical Combustion”, την CRM 250 AR. Η τεχνολογία αυτή έχει μελετηθεί διεξοδικά έκτοτε, ειδικά από τη βιομηχανία των αυτοκινήτων και είναι ευρέως γνωστή ως HCCI (Homogenous Charge Compression Ignition), μία τεχνολογία που δεν θέλει την χρήση μπουζί αλλά χρησιμοποιεί την καύση του μείγματος όπως στα οχήματα με κινητήρες πετρελαίου. Στον κινητήρα της Honda, η τεχνολογία HCCI χρησιμοποιείτο για το 8 έως 50% του μείγματος, με το μπουζί να ενεργεί στις πολύ χαμηλές αλλά και στις πολύ ψηλές στροφές μόνο. Το όφελος είναι μια πολύ πιο σταθερή καύση όταν λειτουργούσε το HCCI, χαμηλότερες εκπομπές ρύπων και -σύμφωνα με εκείνους που την οδήγησαν – μαζί κι εμείς, μια 2χρονη μοτοσυκλέτα που έδινε την αίσθηση της ομαλής δύναμης μιας 4χρονης σε όλη την καμπύλη λειτουργίας. Έκτοτε η ευρεσιτεχνία της Honda έχει λήξει, άρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όποιον ενδιαφερόμενο.

Η τεχνολογία υπάρχει

Αν και είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει διαθέσιμη η τεχνολογία που θα κάνει τις 2χρονες off road μοτοσυκλέτες να συμμορφωθούν στους ήδη υπάρχοντες, αλλά και μελλοντικούς περιορισμούς για τις εκπομπές ρύπων, το ερώτημα παραμένει εάν η τεχνολογία αυτή είναι αρκετή για τη δημιουργία ας πούμε, 2χρονων on/off με ιπποδύναμη πάνω από 40 ίππους. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε τη χρήση της τεχνολογίας άμεσου ψεκασμού, έναν καταλύτη στην εξάτμιση, σύστημα αυτόματης λίπανσης για κύλινδρο-έμβολο και ρουλεμάν στροφάλου, για να μειωθεί η χρήση λαδιού – κάτι όχι δύσκολο να επιτευχθεί. Το δύσκολο θα ήταν να βγουν πολλά άλογα από λίγα κυβικά. Κι ενώ το ερώτημα παραμένει ακόμη αναπάντητο, εντούτοις υπάρχει τουλάχιστον ένας κορυφαίος σχεδιαστής σε μια μεγάλη κατασκευάστρια εταιρεία που το πίστεψε ότι μπορεί να γίνει, λίγα χρόνια πριν. Και η τεχνολογία έχει σίγουρα βελτιωθεί έκτοτε.

Φωτογραφίες

• 
• 
• 
• 
•