κείμενο: starbike.gr
Πριν εφορμήσετε στις πλαγιές και στα σοκάκια, ορίστε ένας απλός οδηγός αγοράς για να διαλέξετε αυτό που ταιριάζει στις ανάγκες σας πριν αποκτήσετε ιδιαίτερα γούστα.
Επιλογή μεγέθους
Το μέγεθος του σκελετού έχει τον πρώτο λόγο στην αγορά ενός ποδηλάτου. Εξαρτάται από το ύψος σας και το μήκος των ποδιών σας και τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του σκελετού όπως το μήκος του οριζόντιου σωλήνα (orizontal) και του σωλήνα της σέλα (seatube).
Αποκλίσεις υπάρχουν από εταιρία σε εταιρία όπότε ίσως οριακά να χρειάζεστε διαφορετικό μέγεθος. Για παράδειγμα ένας αναβάτης ύψους 178 εκ μπορεί σε μια εταιρία να χρειάζεται medium σκελετό και σε άλλη large. Γι αυτό και όλες οι γνωστές εταιρίες ανακοινώνουν τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του κάθε σκελετού.
Τα πιο καλά καταστήματα διαθέτουν μηχάνημα επιλογής ποδηλάτου. Ένας εύκολος εμπειρικός τρόπος είναι ο παρακάτω:
Επιλογή κούρσας: μετρήστε με μια μεζούρα το ύψος του καβάλου χωρίς παπούτσια.
Πολλαπλασιάστε με 0,65 για να βρείτε το μέγεθος.(πχ καβάλο 85εκ χ 0,65= 55.9 άρα πλαίσιο 56cm)
Επιλογή ποδήλατο βουνού: στην παραπάνω μέτρηση αφαιρέστε 10cm από το αποτέλεσμα κ μετατρέψτε σε ίντσες. (πχ 46cm ή 18ίντσες πλαίσιο).
Μικρές αλλαγές μπορούν να γίνουν αλλάζοντας τη θέση της σέλας και το μέγεθος του λαιμού του τιμονιού (που ποικίλει από 7 έως 13 εκ. με μέσο όρο τα 10 εκ). Όταν επιλέγουμε ποδήλατα αναβάσεων συνηθίζεται να επιλέγουμε κανονικό ή λίγο μικρότερο σκελετό ενώ στα ποδήλατα βουνού καταβάσεων επιλέγουμε κανονικό ή λίγο μεγαλύτερο μέγεθος προκειμένου στην πρώτη περίπτωση να έχουμε ευελιξία και στη δεύτερη σταθερότητα. Ρύθμιση του ύψους σέλας: με το πετάλι στο κατώτερο σημείο, το πόδι πρέπει να είναι τεντωμένο με πλήρη έκταση της φτέρνας.
Επιλογή ποδηλάτου πόλης
Ένα απλό ποδήλατο για καθημερινές μετακινήσεις δε χρειάζεται εξωτικά κράματα. Ένα αλουμινένιο ή μεταλλικό πλαίσιο, τροχοί 700εκ., λεπτά ελαστικά (διάστασης 1,5”-1,9”), φρένα V-brake και εξοπλισμό πλήρες εξοπλισμός δρόμου (φώτα, λασπωτήρες, κουδούνι, ανακλαστικά, καλάθι ή σχάρα, κάλυμμα αλυσίδας ) είναι ότι χρειαζόμαστε ώστε να μετακινηθούμε δίχως να γίνουμε χάλια. Ταχύτητες 27 για να μη ζοριζόμαστε και άνετη μαλακή σέλα προκειμένου να το χρησιμοποιούμε με καθημερινή περιβολή.
Η ανάρτηση δεν είναι απαραίτητη, αν υπάρχει είναι απλά για να ξεκουράζει τα χέρια από τους κραδασμούς και έχει διαδρομή έως 8εκ. Αντικλεπτικό αναγκαίο (καλό θα είναι να έχει και άξονες τροχών που κλειδώνουν) για να το δέσουμε σε σταθερό σημείο αφού ήδη μαζί με τα ποδήλατα ανθίζουν και οι κλοπές. Άλλος ένας λόγος για το ποδήλατο πόλης να είναι προσιτό σε τιμή και όχι ιδιαίτερα εντυπωσιακό.
Πάμε λίγο πιο μακριά; Ποδήλατα trekking
τα ποδήλατα περιήγησης μπορούν να καλύψουν ένα μεγάλο φάσμα αναβατών καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ποδήλατα πόλης, δρόμου ακόμη και βουνού (αν η διαδρομή αφορά πατημένους χωματόδρομους δίχως απαιτήσεις μεγαλύτερες από μια απλή διέλευση). Πολλοί κατασκευαστές προτείνουν λύσεις με χαρακτήρα λίγο πιο εντός ή εκτός δρόμου (κάτι σαν τα… suv) δίνοντας ανάλογα χαρακτηριστικά με πλαίσια που φέρνουν σε δρόμου ή σε ποδήλατα βουνού (mtb).
Τα ελαστικά τους είναι συνήθως ασφάλτινα ενώ αν διαθέτουν ανάρτηση, αυτή έχει συμπληρωματικό ρόλο. Τα πιο ακριβά ποδήλατα έχουν αναμονές για εξοπλισμό ταξιδιού, όπως βάσεις για πλαϊνές τσάντες μεταφοράς, φώτα κλπ.
Αθλητισμός με ποδήλατο: Ποδήλατα Fitness
Αν βαρεθήκατε να κάνετε ποδήλατο στη ζέστη του γυμναστηρίου, αν το τρέξιμο σε διάδρομο σας κάνει να βγάζεται καντήλες ή αν ακόμη είστε του βουνού και θέλετε να κάνετε προπόνηση στην άσφαλτο, τα ποδήλατα fitness είναι για εσάς. Έχουν χαρακτήρα κατά βάθος δρόμου αλλά με ίσιο, πιο ψηλό τιμόνι που σας βάζει σε πιο ανθρώπινη θέση. Μπορείτε επίσης να τα χρησιμοποιήσετε και για αστική μετακίνηση αλλά μη το αφήσετε από τα μάτια σας…
Τα επιμέρους εξαρτήματα είναι καλύτερου επιπέδου από ότι στα προηγούμενα προκειμένου να αποδίδουν καλύτερα. Οι ταχύτητες ανήκουν στην κατηγορία compact με σχέσεις 34/50 συνήθως. Στα φρένα έχουμε και σιαγώνες στεφάνης (v-brake) ή δίσκους, ή και τα δύο. Αν χρησιμοποιείται το ποδήλατο και τους χειμερινούς μήνες στο βρεγμένο, προτιμήστε δισκόφρενα. Οι τροχοί στα ποδήλατα δρόμου είναι συνήθως 700άρηδες , με τα μεγέθη να ποικίλουν από 18-23ίντσες ανάλογα τη χρήση.
Ποδήλατα δρόμου: Η ελίτ των ποδηλάτων
Σκελετοί από ανθρακόνημα, ζάντες του κιλού που κοστίζουν 1000+ ευρώ, σέλα σανίδα και αερόμπαρες που σας βάζουν σε θέση σχεδόν μπρούμυτα! Τα ποδήλατα δρόμου ξεκινούν εκεί που σταματούν τα fitness και φτάνουν στα εργαλεία αγωνιστικής ποδηλασίας ή χρονομέτρου. Ελαφρύτερα από πούπουλα, άκαμπτα σαν ατσαλόβεργες και ακριβά όσο ένα Rolex. Τα ποδήλατα δρόμου χρησιμοποιούν εξωτικά κράματα και πλαίσια από ανθρακόνημα με σκοπό τη μέγιστη ακαμψία και το ελάχιστο βάρος.
Καταπίνουν χιλιόμετρα και αποτελούν το εργαλείο του σοβαρού αθλητή που γράφει χιλιάδες χιλιόμετρα το χρόνο ως μέρος της προπόνησή του. Η επιλογή ενός τέτοιου ποδηλάτου απαιτεί περαιτέρω ενασχόληση και ψάξιμο ανάλογα με το επίπεδο του αθλητή και τα χρήματα που διαθέτει. Σήμα κατατεθέν τα πολύ λεπτά ελαστικά και το σαν κέρατα, τιμόνι.
Ποδήλατα Fix: Η νέα μόδα
πρόκειται για ποδήλατα πίστας, μονοτάχυτα με σκελετό downslope δηλαδή με κλίση μπροστά. Δεν διαθέτουν φρένα (ή μόνο μπροστά) αλλά σταματούν με το πετάλι -αφού οι τροχοί δεν έχουν ελεύθερο.
Ουσιαστικά δεν είναι εύχρηστα αλλά είναι η νέα μόδα σε όλη την Ευρώπη που έφτασε και στη χώρα μας! Λόγο έλλειψης ταχυτήτων είναι δύσκολα στη μετακίνηση και απαιτούν αντοχή και εξοικείωση.
Ποδήλατα βουνού (mtb- mountain bikes)
Είναι η δημοφιλέστερη κατηγορία και υποδιαιρείτε σε υποκατηγορίες αφού πλέον είναι εξειδικευμένα ανάλογα με τη χρήση:
Ποδήλατα XC (cross country), ΑΜ (all mountain), Trail, DH (Downhill, καταβάσεων). Λειτουργικά χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Hardtail (χωρίς πίσω ανάρτηση) και full suspention (μπροστά και πίσω ανάρτηση). Ανάλογα με τη διαδρομή των αναρτήσεων, χαρακτηρίζονται σε xc, marathon (80-100mm), Trail, all mountain (120-140mm) και Downhill (>140mm).
Οι τροχοί είναι 26” ιντσών ενώ υπάρχουν και εξαιρέσεις με μοντέλα 29”.
1. Hardtail.Για μια απλή χωμάτινη περιήγηση, ένα ποδήλατο με μπροστά μόνο ανάρτηση και φρένα v-brake είναι αρκετό. Αν οι απαιτήσεις ανέβουν και το επίπεδο φυσικής κατάστασης βελτιωθεί τότε μπορούμε να επιλέξουμε ένα καλύτερο ποδήλατο xc. Προσοχή! Το μέσο βάρος ενός μέτριου ποδηλάτου είναι τα 13-14 κιλά. Ποδήλατα 10-11 κιλών είναι το αμέσως επόμενο στάδιο για κάποιον που κάνει συχνά ποδήλατο. Τα πολύ ελαφριά και ειδικά ποδήλατα απαιτούν και ανάλογα…οπίσθια. Ένα ποδήλατο από ανθρακόνημα 9 κιλών θα διαλύσει σε ελάχιστο χρόνο τη μέση και τα χέρια ενός περιστασιακού αναβάτη καθώς τα αγωνιστικά ποδήλατα είναι απόλυτα και άκαμπτα και απελευθερώνουν πολλούς κραδασμούς. Οπότε μην αγοράσετε ένα χάρμα οφθαλμών που τελικά θα σας αποτρέψει να κάνετε χιλιόμετρα…
2. FS (Full suspension)
Ποδήλατα βουνού διπλής ανάρτησης. Λόγο της πίσω ανάρτησης είναι εξ ορισμού βαρύτερα από ένα αντίστοιχης κατηγορίας hardail. Με τα χρήματα που μπορείς να αγοράσεις ένα μέτριο ποδήλατο διπλής ανάρτησης (fs) αγοράζεις ένα κορυφαίο hardtail. Τα ποδήλατα διπλής ανάρτησης όμως κρατούν πιο ξεκούραστο τον αναβάτη.
Απορροφούν 30%-70% περισσότερους κραδασμούς και γλιτώνουν καταπονήσεις στη μέση κυρίως και τις αρθρώσεις. Γι αυτό και ξεκινούν με αναρτήσεις διαδρομής 10εκ για χρήση marathon , δηλαδή την κάλυψη πολλών χωμάτινων χιλιομέτρων. Ποδήλατα με διαδρομές μεγαλύτερες από 12εκ μπροστά και πίσω, είναι σχεδιασμένα για πιο δύσβατες διαδρομές και υπερπήδηση μεγαλύτερων εμποδίων. Ανάλογα τη διαδρομή τους ανάγονται σε ποδήλατα trail (μονοπατιών) και σε ανοιχτού βουνού (all mountain) με διαδρομές +13εκ. Σε αυτά τα ποδήλατα, τα υλικά πλέον πρέπει να είναι ανθεκτικά εξού και το μεγαλύτερο βάρος με το μέσο όρο της κατηγορίας στα 14-15 κιλά. Εννοείται πως στις αναβάσεις ποδήλατα hardtail ή με μικρές διαδρομές ( που συνήθως κλειδώνουν ώστε να γίνει άκαμπτο το σύνολο) έχουν σαφές προβάδισμα από ποδήλατα με μεγάλες αναρτήσεις, ελαστική συμπεριφορά και μεγάλο βάρος.
3. DH (Downhill)
Το τελευταίο βήμα για το βουνό –και το πιο ακραίο παράδειγμα- είναι τα ποδήλατα καταβάσεων . Πρόκειται για αγωνιστικά εργαλεία με μεγάλο βάρος, τεράστιες διαδρομές αναρτήσεων (συνήθως με διπλές πλάκες όπως και στις μοτοσυκλέτες και διαστάσεις καλαμιών 41χιλ!) που στοχεύουν στα κακοτράχαλα κατηφορικά κομμάτια. Για να αντέχουν οι σκελετοί είναι ενισχυμένοι, το ίδιο και οι ζάντες ενώ είναι αρκετά οπισθόβαρα σε κατανομή (slopping σκελετός). Το βάρος τους είναι πάνω από 16 κιλά ενώ οι αναρριχητικές ικανότητές τους μάλλον …αδιάφορες! Οι δίσκοι των φρένων είναι 185-203 χιλ ενώ οι πίσω ανάρτηση είναι ελατηρίου με διαδρομή 6+ ίντσες… η χρήση τους δεν ενδείκνυται για οποιαδήποτε άλλη χρήση αφού είναι τέτοια η κατασκευή τους που δυσκολεύει το πεταλάρισμα.
Παιδικά ποδήλατα και ποδήλατα 4 Χ
Τα πρώτα μας βήματα έγιναν με βοηθητικές! Είναι μάλλον περιττό να συζητάμε για επιλογή παιδικού ποδηλάτου με παρανομαστή διαφορετικό από την τιμή. Η χρήση τους είναι περιστασιακή αφού όσο το παιδί μεγαλώνει το ποδήλατο δεν του κάνει σε μέγεθος. Μην μπείτε στα έξοδα επιλέγοντας κάτι ακριβό που σε ένα χρόνο θα είναι άχρηστο, εκτός αν σκοπεύετε να γίνετε πολύτεκνοι. Η επιλογή μεγέθους στα παιδικά ποδήλατα γίνεται ανάλογα με το μέγεθος των τροχών και όχι όπως στους ενήλικες.
Τα 4 Χ είναι τα άλλοτε bmx μονοτάχυτα με τροχούς 20 ιντσών που θα εκτιμήσουν τα παιδιά στην εφηβία. Η νέα μόδα τα θέλει να αποτελούν εργαλείο επιδείξεων σε αγώνες freestyle. Είναι της μόδας στα παρκουρ μαζί με τα skate. Όριο ηλικίας δεν υπάρχει, υπολογίστε όμως και προστατευτικό εξοπλισμό στην αγορά (κράνος, επιγονατίδες, επιαγκωνίδες) γιατί οι πτώσεις πονάνε σε κάθε ηλικία…
Εξοπλισμός
Όπως σε όλα τα αθλήματα, ο σωστός εξοπλισμός έχει πρωταρχικό ρόλο ώστε να μην ταλαιπωρούμαστε άδικα. Στο ποδήλατο ο ρουχισμός είναι το Α και το Ω. Πρώτη και απαραίτητη αγορά είναι το κράνος. Για τον σοβαρό ποδηλάτη, παπούτσια που κουμπώνουν στα πετάλια είναι το επόμενο βήμα που θα φέρει πρόοδο στην προπόνησή σας αφού με αυτόν τον τρόπο τα πόδια δουλεύουν σε όλη τη διάρκεια του κύκλου. Άρα έχουμε μεγαλύτερη απόδοση και γρηγορότερη εκγύμναση. Στα 4χ και downhill δεν χρησιμοποιούνται πετάλια που κουμπώνουν (spd) αλλά πλατφόρμες.
Μετά από λίγες ώρες στη σέλα, το κολάν με την ενίσχυση στο καβάλο είναι απαραίτητο. Μακρύ το χειμώνα, κοντό το καλοκαίρι. Κολάν με τιράντες κρατούν τη μέση ζεστή αλλά δημιουργούν εφίδρωση στον κορμό και αίσθηση κρύου αργότερα. Μπλούζες συνθετικές με πολλές τσέπες είναι βολικές και στεγνώνουν όσο γρήγορα μουσκεύουν. Το φθινόπωρο γιλέκο αντιανεμικό είναι απαραίτητο ενώ αν η θερμοκρασία πέσει κι άλλο, θέλουμε μακρυμάνικο αντιανεμικό-αδιάβροχο που να πιάνει ελάχιστο χώρο…
Μανίκια και πατζάκια πωλούνται επίσης χωριστά για ενδιάμεσες συνθήκες.
Για προπόνηση το χειμώνα, κορντούρα με φερμουάρ και σκούφος είναι απαραίτητα. Πάνε πακέτο με κολάν σκελέα. Απαραίτητα για κάθε χρήση, γάντια με jel εσωτερικά για απορρόφηση των κραδασμών. Ο εξοπλισμός για χρήση βουνού είναι πιο βαρύς και ανθεκτικός ενώ για downhill ο εξοπλισμός είναι παρόμοιος με αυτόν του motocross. Κράνος full face , προστατευτικό με κροκόδειλο για την πλάτη, μποτάκια, επικαλαμίδες επιαγκωνίδες κλπ για τις αρθρώσεις…