Του Τάκη Μανιάτη
Φωτογραφίες: Κώστας Γκαζής

Η ανανέωση του EN 250Fi της ΤΜ, συνδυασμένο με τις οδηγικές ικανότητες του Eero Remes, έδωσε στην ιταλική εταιρία τον πολυπόθητο τίτλο στο παγκόσμιο πρωτάθλημα Enduro το 2015, αλλά και το 2016, στην απαιτητική κατηγορία E1! Πόσο συνέβαλλε ο ''κοντός'' και πόσο η μπλε μοτοσυκλέτα στην επιτυχία αυτή;

Πορεία για τίτλο

Είναι κοινώς παραδεκτό πως οι μπλε μοτοσυκλέτες από το Pesaro, αποτελούν το όνειρο πολλών endurάδων ανά τον κόσμο. Ιδιαίτερα στην Ευρώπη, η οικογενειακή εταιρία που ξεκίνησε με κατασκευή κινητήρων για cart (και συνεχίζει ακόμη βεβαίως), έχει το δικό της κοινό που την στηρίζει, την εμπιστεύεται, την αγαπά.

Η παραγωγή της δεν συγκρίνεται με κάποιου μεγάλου εργοστασίου, αλλά έχει πλήρη γκάμα, και όσες μοτοσυκλέτες παράγονται, χαρακτηρίζονται ως χειροποίητες, αφού η γραμμή παραγωγής δεν είναι τέτοια που να τις καθιστά "τυποποιημένες". Αυτό βέβαια δεν σταματά την εξέλιξη, μιας και η TM πάντα βρισκόταν στους αγώνες τρέχοντας και πρωταγωνιστώντας σε διάφορες κατηγορίες. Ναι, υπήρξε μία περίοδος ηρεμίας, μετά την οποία συνήθως έρχεται η καταιγίδα.

Και αυτό έγινε σε αυτή την περίπτωση του EN 250Fi, αφού από τότε που ανανεώθηκε ως μοντέλο, το 2015, δεν έχει σταματήσει να κερδίζει! Ο Remes ανέβηκε 15 φορές στο βάθρο και κατέκτησε εννέα νίκες το 2015, στην πορεία του για τον πρώτο του παγκόσμιο τίτλο, τον οποίο κατέκτησε πανηγυρικά, δίνοντας στο μικρό όπλο την αξία που του αναλογούσε.
Για να το καταφέρει αυτό, αφιέρωσε δύο χρόνια στην εξέλιξη της μοτοσυκλέτας του, ΕΝ 250Fi, από τη στιγμή που μεταπήδησε στο μπλε ιταλικό εργοστάσιο, το 2013. Το TM πάνω στο οποίο εργάστηκε ήταν τελείως νέο σε σχέση με το μοντέλο του 2013.

Ο ίδιος δήλωσε πάντως πως η μοτοσυκλέτα του, αν και είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, είναι ίδια με της παραγωγής, όπως βγαίνει από την μικρή αυτή γραμμή του εργοστασίου. Οι μηχανικοί τοποθέτησαν στην αρχή τον κινητήρα του motocross μοντέλου στην μοτοσυκλέτα του Remes, αλλά η απότομη λειτουργία δεν του άρεσε, και τελικά κατέληξε στην enduro εκδοχή. Σε αυτό τον κινητήρα, που παραμένει standard, προτιμά την ηλεκτρονική ανάφλεξη, το κιβώτιο αλλά και τον ψεκασμό, που δημιουργούν ένα πιο ομαλό σύνολο οδηγικά.

Νέα σχεδίαση

Το νέο μοντέλο (από το 2015 και μετά) πάνω στο οποίο συμμετείχε ο Remes και κέρδισε το παγκόσμιο πρωτάθλημα είχε ήδη νέο πλαίσιο, νέα γεωμετρία και μοχλισμό ανάρτησης, αλλά και διαφορετικό πιο λεπτό ψαλίδι.
Το πιο σημαντικό όμως ήταν η αλλαγή του σημείου τοποθέτησης του ρεζερβουάρ καυσίμου, με το καύσιμο να βρίσκεται πλέον κάτω από την σέλα, σε ένα πλαστικό διάφανο ρεζερβουάρ, με τάπα πλήρωσης στην δεξιά πλευρά πίσω, στο πλαϊνό καπάκι. Η τάπα του είναι αλουμινένια και δεν ασφαλίζει με κάποιο τρόπο, θεωρούμε όμως πιθανότερο να μην φύγει ποτέ μόνη της από την θέση της, αφού ξεβιδώνει με αρκετή δύναμη.

Στην θέση του ρεζερβουάρ βρίσκεται το κουτί του φίλτρου αέρα, το οποίο βρίσκεται στο άνω τμήμα δημιουργώντας έτσι μία κάθετη είσοδο του αέρα προς τον ψεκασμό. Επίσης, αφαιρείται εύκολα για αντικατάσταση ή καθαρισμό. Το σημαντικότερο σε αυτές τις αλλαγές είναι πως το κέντρο βάρους της μοτοσυκλέτας έχει συγκεντρωθεί πιο κοντά στο κέντρο μάζας, δίνοντας διαφορετική, πιο αέρινη αίσθηση.

Ο Remes στην προσωπική του μοτοσυκλέτα χρησιμοποιεί τις standard πλάκες δεσίματος του μπροστινού συστήματος, τις οποίες κατεβάζει 5 χιλιοστά πιο χαμηλά, ενώ μετακινεί το τιμόνι 10 χιλιοστά πιο πίσω. Για το μέγεθος του μικρόσωμου αναβάτη έχει σχεδιαστεί και ένα νέο πιο κοντό ψαλίδι κατά 10 χιλιοστά, το οποίο κάνει την μοτοσυκλέτα πιο γρήγορη σε συμπεριφορά και πιο φιλική. Επίσης, η σέλα, είναι ''σκαμμένη'' ώστε να μπορεί να βάζει τα δυο του πόδια στο έδαφος πιο εύκολα στις δύσκολες ειδικές διαδρομές.

Ωστόσο, τα χειριστήρια του είναι φιλικά προς τον χρήστη και το τιμόνι της Reikon προσφέρει σωστές λαβές που τοποθετούν επιθετικά τον αναβάτη. Το ίδιο και η σέλα, που δείχνει μεν ψηλή, αλλά τελικά, το συνολάκι είναι μαζεμένο σε διαστάσεις. Ανεβαίνεις εύκολα πάνω, πατάς εύκολα στο έδαφος. Όταν είσαι όρθιος, είναι όλα στα μέτρα σου. Παρά το ότι έχει στηθεί στα μέτρα του παγκόσμιου πρωταθλητή Enduro 2015 της E1, Eero Remes, ο οποίος ξεπερνάει για λίγο το 1,5 μέτρο.

Αγωνιστική αίσθηση

Ξεκαθαρίζει από την αρχή πως είναι μία αγωνιστική μοτοσυκλέτα: Κλειδιά δεν έχει για να πάρει μπροστά, έχει όμως ηλεκτρονική ανάφλεξη κλειστού κυκλώματος, η οποία ενεργοποιείται με το πάτημα της μανιβέλας. Η μίζα λειτουργεί και πριν πατήσεις την μανιβέλα για πρώτη φορά - όταν είναι κρύο ας πούμε, αλλά ο κινητήρας δεν παίρνει μπροστά. Για να πάρει - το πρωί ας πούμε, πρέπει πρώτα να ρίξεις δύο μανιβελιές να ανοίξει το κύκλωμα, και μετά μίζα, όπου παίρνει αμέσως μπροστά.

Μετά, η μοτοσυκλέτα τίθεται κανονικά σε λειτουργία πατώντας απλά το μπουτόν της μίζας που βρίσκεται στα δεξιά, μαζί με το Run/off - το οποίο όμως δεν λειτουργεί. Για να σβήσεις την μοτοσυκλέτα, πρέπει να πατήσεις ένα κουμπί με τον δείκτη του αριστερού χεριού, στον διακόπτη των φώτων. Αυτός είναι ίδιος με των τελευταίων Gas Gas, αλλά δεν διαθέτει εκεί την μίζα όπως στο ισπανικό μοντέλο, ούτε έχει φωτεινές ενδείξεις.

Ο κινητήρας του δείχνει αρκετά ζωντανός, ακούγεται από το πρώτο άνοιγμα του γκαζιού δυνατός, και ανεβάζει στροφές με απίστευτη ταχύτητα. Το κιβώτιο είναι αρκετά κοντό και φτάνεις εύκολα στην 6η σχέση, κι έτσι, η δύναμη είναι διαθέσιμη πάντα στο άνοιγμα του γκαζιού. Στο πρώτο γύρισμα του γκριπ, εμφανίζεται ένας δισταγμός στις χαμηλές στροφές, και αυτό ίσως δημιουργήσει κάποιο πρόβλημα στα δύσβατα σημεία όπου χρειάζεται απότομο ανέβασμα στροφών.

Η χρήση του συμπλέκτη σε τέτοιες στροφές είναι επιτακτική, αφού αλλιώς, νιώθεις ότι μπορεί να μπουκώσει. Σίγουρα δεν έχει την ανταπόκριση που υπόσχεται στο απότομο άνοιγμα του γκαζιού, και ίσως φταίει το μεγάλο σώμα ψεκασμού, η ζέστη των 37 βαθμών κελσίου που το οδηγήσαμε, ή η ρύθμιση. Ίσως τα δύο τελευταία είναι πιο πιθανά αφού οι περισσότερες μοτοσυκλέτες αντιμετωπίζουν προβλήματα με τέτοιες συνθήκες. Αφού ξεπεραστεί αυτό το μικρό σκαλοπάτι που διαρκεί για ελάχιστες στροφές, ο κινητήρας είναι δικός σου για να σε απογειώσει.

Χαμηλές πτήσεις

Η περιοχή όπου απλά λειτουργεί και σε δυσκολεύει δίνει γρήγορα την θέση της στην δύναμη. Αστείρευτη δύναμη που έρχεται λίγο μετά τις χαμηλές στροφές για να περάσει από τις μεσαίες στροφές στις ψηλές με λύσσα και διάρκεια. Η λύσσα αλλά και η διάρκεια είναι από τα θετικά του μικρού τετράχρονου το οποίο χωρίς να διαθέτει την κορυφαία ιπποδύναμη του ανταγωνισμού, έχει αγωνιστικές καταβολές και αντίστοιχη λειτουργία, κι έτσι, σε κερδίζει. Ένας κινητήρας που έχει αγωνιστικές καταβολές και ζητάει οδήγηση στα όρια. Σε αντίθεση όμως με το παρελθόν, όπου το μικρό τετράχρονο της TM απαιτούσε οδήγηση μόνο στα όρια, τώρα είναι ένα αγωνιστικό 100%, συνδυασμένο με φιλικότητα που σε κερδίζει. Και εκεί που σε κερδίζει, σου ξεκαθαρίζει ξανά ότι είναι αγωνιστική μοτοσυκλέτα και όχι ένα ακόμη προσιτό enduro φιλικό και εύκολο για κάθε επίπεδο αναβάτη.

Η αίσθηση αυτή αυξάνεται με το άνοιγμα του γκαζιού όπου ακούγεται πολύ το φιλτροκούτι που ρουφά αέρα, μιας και βρίσκεται μπροστά από τον αναβάτη, στο τμήμα που κανονικά βρίσκεται το ρεζερβουάρ. Το φιλτροκούτι έχει ανοίγματα για να ρουφά αέρα, όπως στα Yamaha YZ-F/WR-F και προφανώς η εταιρία έχει προβλέψει να μην παίρνει νερά στις βροχές. Στο άνοιγμα του γκαζιού νιώθεις τον κινητήρα να "τελειώνει" γρήγορα και πως το κιβώτιο ταχυτήτων είναι ''κοντό''. Οι σχέσεις όμως είναι σωστά κλιμακωμένες και εκμεταλλεύονται την απόδοση και λειτουργία του κινητήρα εξαιρετικά. Ωστόσο, θα προτιμούσαμε να μακρύνουμε την τελική μετάδοση ώστε να "απλώσει" η δύναμη, να γίνει λιγότερο νευρικός ο κινητήρας, περισσότερο φιλικός προς το ευρύ κοινό.

Αξίζει να αναφερθεί μάλιστα η αλλαγή του πίσω γραναζιού από τον Eero Remes σε 49 δόντια από 53, κάτι που μάλλον θα προτιμούσαμε κι εμείς ώστε να γίνει η μοτοσυκλέτα πιο ήρεμη και ομαλή, αφού ο κινητήρας παραείναι δυνατός στις χαμηλές και μεσαίες στροφές. Νιώθεις ότι "τελειώνει" γρήγορα, ενώ βγάζει τρέμουλο όταν φτάνεις στα 80 χ.α.ω. σε ανοιχτές διαδρομές. Όλα αυτά λοιπόν, θα στρώσουν με ένα "γρανάζωμα".

Σκληρό και απόλυτο

Μία αγωνιστική κατασκευή που θέλει χέρια για να πάει γρήγορα. Αυτό είναι το TM EN 250Fi. Όσο του δίνεις, τόσο ''ακούει'', όσο ανοίγεις το γκάζι, τόσο στρώνει η μοτοσυκλέτα στο έδαφος και ισοπεδώνει ότι βρίσκει στο διάβα της. Πέτρες και νεροφαγώματα εξαφανίζονται από το πλάνο μόλις επιτεθείς, ενώ παράλληλα, ακόμη και αργά να πας, πάλι θα περάσει άνετα, απλά θα νιώσεις τις ανωμαλίες.

Θα λέγαμε ότι αυτός ο συνδυασμός πλαισίου και αναρτήσεων λειτουργεί εξαιρετικά, με το αλουμινένιο περιμετρικό πλαίσιο δύο δοκών - η μοναδική ευρωπαϊκή μοτοσυκλέτα που το χρησιμοποιεί - να σφραγίζει την ασφάλεια με την σταθερότητα του. Οι αναρτήσεις της KYB μπροστά με το ανεστραμμένο 48mm διαμέτρου μπροστινό σύστημα, και το αμορτισέρ κατασκευής TM Racing, που είναι πλήρως ρυθμιζόμενα, διατηρούν την σταθερότητα, αφήνοντας τον αναβάτη να απολαμβάνει άνεση. Βέβαια, αυτά τα τελευταία συμβαίνουν όταν ο αναβάτης γίνει επιθετικός, ανοίξει το γκάζι και ορμήξει. Λίγο πριν, το σύνολο δεν νιώθει τόσο άνετα, ειδικά σε αργές διαδρομές με πέτρα. Γενικά, οι αναρτήσεις έχουν σφιχτή λειτουργία, αλλά καταφέρνουν όταν κινείσαι αργά, να απορροφούν τις ανωμαλίες χωρίς να φτάνουν στα χέρια χτυπήματα.

Αυτό που μας άρεσε περισσότερο ήταν ότι ελέγχεται πανεύκολα στις αργές ταχύτητες, όντας μαζεμένο σε μέγεθος αλλά και συνολικό μήκος. Το τιμόνι του κόβει αρκετά ώστε να κινείσαι αργά σε βράχια, ενώ οι αναρτήσεις είναι μαλακές στην αρχική τους διαδρομή και συμβάλλουν και αυτές στην ευκολία.
Και στις ευθείες, παραμένει βράχος κάτι που δικαιολογεί απόλυτα την επιλογή του αλουμινένιου στιβαρού πλαισίου, με τις ανωμαλίες να εξαφανίζονται από κάτω του διά μαγείας, και τις γρήγορες στροφές να διαγράφονται με χαρακτηριστική άνεση.

Ωστόσο, θα αλλάζαμε κατευθείαν το 120άρι ελαστικό της Maxxis που χρησιμοποιούσε με ένα 140άρι, μιας και του πέφτει αρκετά στενό - είναι το προτεινόμενο βέβαια. Η αλλαγή θα γινόταν γιατί το 120άρι σπινάρει αρκετά, χάνει εύκολα την πρόσφυση και ένα φαρδύτερο ελαστικό θα αύξανε τα όρια της μοτοσυκλέτας τόσο στο στρίψιμο, όσο και στην επιτάχυνση ή στο σκαρφάλωμα. Τέτοια διάσταση άλλωστε χρησιμοποιούν όλοι οι αναβάτες στο παγκόσμιο πρωτάθλημα enduro ώστε να εκμεταλλεύονται όσο μπορούν τις δυνατότητες της μοτοσυκλέτας τους.

Μπαίνει με φόρα

Το TM EN 250Fi είναι ένα από τα πιο όμορφα enduro της αγοράς. Κάθε ανταλλακτικό που βρίσκεται επάνω του είναι προσεκτικά επιλεγμένο: Οι πλάκες δεσίματος του μπροστινού συστήματος είναι θηριώδεις και κατασκευασμένες σε CNC, το ίδιο θηριώδες το αλουμινένιο ισχυρότατο ψαλίδι, πανέμορφα τα αλουμινένια κέντρα κατασκευής TM Racing σε στεφάνια τροχών της Excel Takasago, όπως και το πίσω γρανάζι της μεταδόσης, επίσης κατασκευής TM Racing και πανέμορφο - άλλο ένα στοιχείο που τραβάει το μάτι.
Διαθέτει τιμόνι μεταβλητής διατομής με μικρές και βολικές μανέτες, φρένα της από την Brembo και Nissin πάνω σε δίσκους της Braking, τα οποία είναι πολύ δυνατά, ενώ το πίσω, μας ενόχλησε μιας και μπλόκαρε συχνά, αφού το ποδόφρενο ήταν ρυθμισμένο πολύ ψηλά.

Συναντάμε αλουμινένια εξάτμιση της HGS, με φούσκα στον σωλήνα εξαγωγής για υποπίεση στις χαμηλές στροφές και μακρύ τελικό για διάρκεια στην απόδοση.

Αλλά και κορυφαία εξαρτήματα στα ενδότερα του κινητήρα, με βαλβίδες τιτανίου στην κεφαλή, σφυρήλατο έμβολο και μπιέλα, υδραυλικό συμπλέκτη της Brembo, 6άρι κιβώτιο ταχυτήτων με σωστή κλιμάκωση, ψεκασμό της Kokusan με οβάλ διάμετρο 44 χιλιοστών!
Ο πελάτης έχει την δυνατότητα να το παραγγείλει και με διαφορετικές αναρτήσεις, το μπροστινό σύστημα της Marzocchi, Twin Chamber με έξτρα χρέωση, όπως και με αμορτισέρ της Ohlins, αν το επιθυμεί.

Έχουμε λοιπόν κορυφαία εξαρτήματα, ποιότητα, ομορφιά, σε μία μοτοσυκλέτα που δεν έχει κατασκευαστεί από το μηδέν αλλά έχει βελτιωθεί σημαντικά στο πέρασμα του χρόνου προκειμένου να είναι ανταγωνιστική. Όμορφη, επιβλητική, γυαλιστερή, έρχεται με νέα αντιπροσώπευση από την GRC-Powerfactory Galatis και πλήρη κάλυψη ανταλλακτικών σε τιμή προσφοράς στα 8.720euro - την φθηνότερη στην Ευρώπη (!) να κοντράρει τον ανταγωνισμό (KTM EXC-F 250 - 9.390euro, Yamaha WR 250F - 9.200euro), με σημαντικές εκπτώσεις σε ελαστικά και εξοπλισμό αναβάτη από την αντιπροσωπεία. Μάλιστα, υπάρχει καλύτερη επιβεβαίωση μέσω των αγωνιστικών επιτυχιών, με την κατάκτηση του δεύτερου συνεχόμενου τίτλου του παγκόσμιου πρωταθλητή της κατηγορίας E1 και το 2016;

Τεχνικά χαρακτηριστικά

Κατασκευαστής	TM
Μοντέλο	EN 250Fi ES
Αντιπρόσωπος	TM RACING HELLAS
Τιμή	9.690euro
Εγγύηση	1 χρόνος
Κινητήρας
Τύπος	Μονοκύλινδρος, τετράχρονος, τετραβάλβιδος, υγρόψυκτος, DOHC
Κυβισμός (κ.εκ.)	249,5
Συμπίεση (:1)	12
Διάμετρος x Διαδρομή (mm x mm)	77x 53,6
Τροφοδοσία	Ηλεκτρονικά ελεγχόμενος ψεκασμός με σώμα 44mm
Σύστημα εξαγωγής	μία σε μία
Λίπανση	Υγρό κάρτερ με δύο τρόμπες λαδιού
Συμπλέκτης	Υγρός πολύδισκος υδραυλικός
Κιβώτιο ταχυτήτων	6
Μετάδοση	γρανάζια / αλυσίδα (13/50)
Πλαίσιο
Τύπος	Περιμετρικό με δοκούς αλουμινίου
Κάστερ (°)	Δ.Α.
Ίχνος (mm)	Δ.Α.
Πλάτος (mm)	830
Μεταξόνιο (mm)	1490
Ύψος (mm)	1260
Ύψος σέλας (mm)	940
Βάρος (kg)	110
Ρεζερβουάρ / Ρεζέρβα (lt)	8,2
Αναρτήσεις
Μπροστά	Ανεστραμμένο πιρούνι της Kayaba διαμέτρου 48mm, διαδρομή 295mm, ρύθμιση απόσβεσης συμπίεσης και επαναφοράς
Πίσω	Αμορτισέρ TM Racing  με μοχλισμό, ρύθμιση απόσβεσης συμπίεσης και επαναφοράς, προφόρτιση ελατηρίου, διαδρομή 310mm
Ελαστικά
μπροστά	90/90-21''
Πίσω	120/90-18''
Φρένα
Μπροστά	Πλευστός δίσκος διαμέτρου 270mm της Braking με δαγκάνα δύο εμβόλων της Brembo και τρόμπα της Nissin
Πίσω	Δίσκος διαμέτρου 245mm  της Braking με δαγκάνα ενός εμβόλου της Brembo  και τρόμπα της Nissin
Επιδόσεις
Ισχύς εργοστασίου (ίπποι / στροφές)	Δ.Α.
Ροπή εργοστασίου (χλγρμ / στροφές)	Δ.Α.

Φωτογραφίες οδήγησης

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•  

Φωτογραφίες λεπτομερειών

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•