Κείμενο, Φωτογραφίες: Δημήτρης Χρυσούλης

Το όνομα Παμίρ σημαίνει ορεινός λειμώνας (σσ. λιβάδι) και σε αυτό συναντώνται τα μεγαλύτερα ορεινά συγκροτήματα της Γης, του Τιεν-Σαν, του Καρακορούμ και Κουέν-Λουν προς ανατολάς, τα Ιμαλάια προς νότο και η οροσειρά του Χίντου Κους προς δυσμάς.

Το οροπέδιο αυτό έχει μέσο ύψος 3900 μ. από επιφάνεια θαλάσσης και σ΄αυτό υψώνονται βουνά που υπερβαίνουν τα 6000 μ. των οποίων μεγαλύτερες κορυφές είναι η του Ισμαήλ Σαμανί (7.500 μ.) και η κορυφή Λένιν (7.140 μ.). Στην περιοχή υφίστανται λίγοι αυτοκινητόδρομοι μερικοί των οποίων ακολουθούν δύσβατες περιοχές των αρχαίων καραβανιών. Τέσσερις χιλιάδες μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, η τεράστια λίμνη Karakul με αλμυρό νερό στο οροπέδιο Παμίρ του Τατζικιστάν αποτελεί ένα αλλόκοτο περιβάλλον. Σε όλα αυτά αν συμπληρώσουμε το πέρασμα από το Ak Baital το δεύτερο υψηλότερο πέρασμα στον κόσμο στα 4655μ, αλλά και το πέρασμα των μεγάλων στεπών ανατολικά του Βόλγα μέχρι το Αστραχάν και ακλουθώντας τον αυτοκινητόδρομο Μ 32 δυτικά του Καζακστάν μέχρι τα νότια σύνορα του με την Κιργιζία, έχουμε σχεδιάσει ένα ονειρικό ταξίδι περιπέτειας.

30/7/2016 ώρα 20:30 μετά την έξοδο από το πλοίο στον αυτοκινητόδρομο από Καβάλα προς Κομοτηνή ο δικύλινδρος μπόξερ μουδιασμένος από το νησί, γουργουρίζει ευχαριστημένος, λες και γνωρίζει τι θα ακολουθήσει. Το πρόγραμμα λέει διανυκτέρευση στην Κομοτηνή και το πρωί αναχώρηση για Βουκουρέστι. Η μουσική στα αυτιά μου περνά αδιάφορα γιατί οι σκέψεις είναι πολλές και συγκεχυμένες. Εντάξει μωρέ,τόσα χρόνια ταξιδιωτική εμπειρία «τα χω δει όλα», τις περιοχές γύρω από το Βόλγα, τα Ουράλια, τον Καύκασο, το Αραράτ, τις οροσειρές του Πόντου! Αλλά τώρα τι; Μ32 Καζακστάν, χαρακτηρισμένος σαν έναν από τους πιο επικίνδυνους δρόμους στον κόσμο, 2400 χιλιόμετρα σχεδόν όλο στέπα, αυτονομία, καύσιμα, διανυκτερεύσεις, Οροπέδιο Παμίρ, δύσβατοι δρόμοι και Ak Baital 4.655μ, νόσος ορειβατών, δυσκολία στην αναπνοή, ταχυκαρδία, και άλλα πολλά στριφογυρίζουν το μυαλό μου. Είμαι κατάλληλα προετοιμασμένος; Μπορώ να αντιμετωπίσω μονός τα πιο πιθανά τουλάχιστον που μπορεί να συμβούν; Ένα στοίχημα βάζω με τον εαυτό μου ότι όλα θα πάνε καλά, θα απολαύσω από το πρώτο μέχρι και το τελευταίο χιλιόμετρο, είναι και η ύστατη σκέψη που σβήνει πάντα όλες μου τις ανησυχίες.

Βουλγαρία Ρουμανία Ουκρανία και Ρωσία

Ο μπάσος ήχος του κινητήρα που συνοδεύει τους ήχους των Metallica ξανακερδίζουν το μπερδεμένο μυαλό μου. Μεγάλο το εγχείρημα για το διαθέσιμο μου χρόνο, οπότε ο προορισμός έχει περισσότερη αξία σε τούτη την περίπτωση. Έτσι το πέρασμα από Βουλγαρία Ρουμανία Ουκρανία και Ρωσία πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν συντομότερα. Με γοργούς ρυθμούς λοιπόν, το πρωινό με βρίσκει σε μια διαδρομή που φέρνει στο μυαλό αναμνήσεις από προηγούμενα ταξίδια. Αφήνω πίσω Stara zagora και Veliko tarnovo, και νωρίς το απόγευμα διανυκτερεύω στη βόρεια πλευρά του Δούναβη και λίγο έξω από το Βουκουρέστι.

Πρωινό ξύπνημα, καφές στα γρήγορα, και πορεία ακόμα πιο βόρεια για το πέρασμα μέσω Μολδαβίας στην γειτονική Ουκρανία. Κάποια απρόβλεπτα βέβαια που πάντα υπάρχουν είναι μεν ταλαιπωρίες, αλλά παραμένουν στο μυαλό σαν περιπέτειες και εμπειρίες. Όπως το κρατίδιο μεταξύ Μολδαβίας και Ουκρανίας, η Υπερδνειστερία, κάτι που δεν είχα μελετήσει, και παρόλο που το πέρασμα του είναι γύρω στα 25 χιλιόμετρα, οι διαδικασίες στα σύνορα του κοστίζουν σε χρόνο και χρήμα. Από κει στον Ε 584 έναν αυτοκινητόδρομο στην Ουκρανία σχεδόν απολυτή ευθεία αλλά με κάκιστη ποιότητα οδοστρώματος, που με οδηγεί μετά κόπων και βασάνων στο Χάρκοβο το πιο ασφαλές πέρασμα για τη Ρωσία, αφού απέρριψα το πέρασμα Μαριούπολη Ροστόβ λόγο των τελευταίων επεισοδίων.

Έχουν περάσει κιόλας τέσσερις μέρες στο δρόμο διανύοντας 2.000 χιλιόμετρα περίπου, οπότε είμαι μέσα στο αρχικό υπολογισμό μου, που λέει 500 και κάτι χιλιόμετρα τη μέρα. Βρίσκομαι στην πόλη Μπέλγκοροντ στη Ρωσία με στόχο το συνοριακό πέρασμα στο Καζακστάν, από την πόλη Σαρατόφ προς το Ουράλσκ, ένα πέρασμα που δεν θα συνιστούσα σε κανέναν μοτοταξιδιώτη εκτός αν θέλει προετοιμασία για συμμετοχή σε αγώνα super cross. Τα 1.200 χιλιόμετρα Belgorod–Uralsk διανύω τις επόμενες δυο μέρες με συννεφιά και κάποιες απογευματινές μπόρες.

Είσοδος λοιπόν στο Καζακστάν και κατεύθυνση προς την πόλη Aktobe για τον Μ32 και το πέρασμα της μεγάλης στέπας προς νότο. 17:00 και ο Vlad με R6 και ενδυμασία MotoGP λιώνει λάστιχα σε κεντρικό δρόμο της πόλης. Με γουρλωμένα μάτια με κοιτάζει και με φωτογραφίζει λες και βλέπει εξωγήινο. Σε λίγα λεπτά ένα τσούρμο μηχανές με κυκλώνουν και νιώθω σαν να βρίσκομαι σε συνέντευξη τύπου χωρίς διερμηνέα. Με το πέρας της συνέντευξης, είναι πρόθυμοι να με οδηγήσουν σε καλό ξενοδοχείο, αλλά και να με ξεναγήσουν στα αξιοθέατα της πόλης.

Aktobe, Aralsk... και απόπειρα εισόδου στο Baikonur

Aktobe 07:00 με ισχυρές δόσεις στιγμιαίου καφέ το μάτι γυαλίζει, με ηθικό στα ύψη είμαι έτοιμος να μπω στη στέπα και να καταβροχθίσω όσα περισσότερα χιλιόμετρα μπορώ. Οι επόμενες μέρες μου στο δρόμο και μέχρι τα σύνορα του Κιργιστάν κυλούν σ ένα μονότονο αχανές ερημικό τοπίο με θερμοκρασίες που αγγίζουν τους 40 βαθμούς. Το περιβάλλον τελείως εχθρικό. Ο δυνατός ανατολικός πλάγιος άνεμος με επανωτές ριπές δυσκολεύει πολύ την οδήγηση αλλά και η άμμος που ταξιδεύει μαζί του περνά με ευκολία το κράνος. Η μύτη ξεραίνεται και ματώνει. Τα χείλη μου ξερά κι αυτά. Με μικρές ποσότητες ζεστού νερού απ το υδροδοχείο πλάτης προσπαθώ να επαναφέρω την ισορροπία στο αφυδατωμένο κορμί μου. Ένα σύγχρονο βενζινάδικο της Gazprom έρχεται να με λυτρώσει προσωρινά. Με 30 λίτρα στο ντεπόζιτο, θέμα ανεφοδιασμού δεν υπάρχει, όπως με διαβεβαιώνει και ο Γεωργιανός φορτηγατζής φτάνει να μην παραλείψω κανένα από τα βενζινάδικα που θα συναντήσω, μέχρι και την πόλη Σιμκέντ. Κάθε ένα από τα λιγοστά βενζινάδικα που υπάρχουν στο δρόμο φαντάζει όαση στα μάτια μου, το ίδιο και τα μικρά ετοιμόρροπα στέγαστρα στάσης λεωφορείου που υπάρχουν στην είσοδο κάθε μικρής πόλης. Πολλά απ αυτά σε τόσο άθλια κατάσταση τριγυρισμένα με σορούς απορριμμάτων που παρόλη την κούραση, προτιμώ να συνεχίσω με την ελπίδα ότι κάτι καλύτερο θα βρεθεί να ξαποστάσω.

Διανυκτερεύω στις πόλεις Aralsk, Kyzylorda,και Turkistan αλλά και σε κάθε χωριό οι κάτοικοι είναι πρόθυμοι να με φιλοξενήσουν -απόπειρα επίσκεψης στην πόλη του Ρωσικού κοσμοδρομίου Baikonur είναι αποτυχημένη. Ο ένοπλος φύλακας της πόλης κοιτάζει τα χαρτιά μου και στο βλέμμα του με περίσσια ευκολία διαβάζω την γνωστή ελληνική φράση ‘που πας ρε καραμήτρο’. "Όνλι σπέσιαλ πάσπορτς" ακούγεται δυνατά απ το στόμα του και ένα "φακ γιου" προσπαθεί να μη βγει απ το δικό μου. Με τις τελευταίες αδύναμες αχτίνες ηλίου στα δεξιά μου, συνεχίζω το ταξίδι μου προς το νότο και σε αναζήτηση καταλύματος στι σκοτάδι έχει πέσει για τα καλά, και στο μυαλό μου η σκέψη για στήσιμο σκηνής και διανυκτέρευση στη στέπα.

Pamir highway

Οδηγώ παράλληλα στον πόταμο Syr Darya,που ρέει πάνω από 2000 χιλιόμετρα, αντίθετα στην πορεία μου, από τα βουνά του Tian Shan έως και τα ερείπια της λίμνης Αράλης. Ο Isim λίγο πριν το χωριό Zhalagash έχει τελειώσει το ψάρεμα του στο ποτάμι και επιστρέφει στο σπίτι του. Αφού φρόντισε να ρωτήσει και να κατανοήσει τα πάντα για μένα προσφέρθηκε να με φιλοξενήσει. Το τέλος της μεγάλης στέπας μετά την πόλη Σιμκέντ στο νοτιοδυτικό Καζακστάν αλλά και το πέρασμα στο Κιργιστάν σηματοδοτούν οι χιονισμένες βουνοκορφές που υψώνονται σαν τοίχος μπροστά αποσπώντας την προσοχή και στον πιο συνεπή οδηγό.

Διανυκτέρευση στο Μπισκέκ την πρωτεύουσα της Κιργισίας, και ανασύνταξη δυνάμεων για τον τελικό προορισμό. Περνώντας μέσα από ατέλειωτα υπαίθρια παζάρια κατευθύνομαι στους πρώτους ορεινούς όγκους της Κιργισίας στην περιοχή Kara balta και στα πρώτα χιλιόμετρα του Μ41 (Pamir highway). Οι εικόνες από δω και πέρα κόβουν την ανάσα καθώς και τα υψόμετρα στην κυριολεξία. Βρίσκομαι ήδη στα 3.500 μετρά και η αλλαγή της ατμόσφαιρας είναι αισθητή. Μέσα από χιονισμένες βουνοκορφές, τρεχούμενα νερά και ποτάμια κατευθύνομαι προς την πόλη Osh και εν συνεχεία στο χωριό Sary Tash από όπου αρχίζει και η θέα των οροσειρών του Pamir. Εκεί συνάντησα και τον George,έναν Άγγλο περιηγητή φωτογράφο που με ένα σακίδιο και μια φωτογραφική μηχανή έκανε την διαδρομή Dushanbe-Osh 1.200 χιλιόμετρα, μονός του με τα πόδια. "Ουάου!" αναφωνεί όταν του απάντησα ότι οδηγώ απ την Ελλάδα ως εκεί και θα γυρίσω πάλι οδικώς, "Ουάου!" αναφωνώ και εγώ όταν μου λέει ότι περπατάει 20 με 30 χιλιόμετρα την μέρα, απ το Dushanbe, και έχει εννέα μέρες να κοιμηθεί σε κρεβάτι. Από τα τρία guest house της περιοχής επιλεγούμε το πιο περιποιημένο, με το όνομα “Muras”. Οι ιδιοκτήτριες Ainura και Gulzat αναλαμβάνουν να φτιάξουν σούπα για βραδινό ενώ ο George που έχει εξαφανιστεί, εμφανίζεται ξαφνικά ενθουσιασμένος αφού στο μοναδικό μπακάλικο της περιοχής έχει βρει την αγαπημένη του μπύρα Baltica.

Αντίο ανάρτηση

Αφήνοντας πίσω το χωριό Sary Tash κατευθύνομαι σε μεγαλύτερα υψόμετρα, στη λίμνη και το ομώνυμο χωριό Karakul. Από εκεί οδήγησα παράλληλα στη ορατή συνοριακή γραμμή της Κίνας και στο πέρασμα του Ak Baital (4.655m) έως την πόλη Murghab και συνέχισα μέχρι και λίγο πριν την πόλη Khorog στα σύνορα Τατζικιστάν Αφγανιστάν. Το τοπίο και τα συναισθήματα δεν νομίζω ότι έχω την ικανότητα να περιγράψω. Η κατάσταση του δρόμου επίσης απερίγραπτη. Οι εγκάρσιες πυκνές αυλακώσεις πάνω στο σκληρό πετρώδες έδαφος μεταφέρουν ένα τρομακτικό κραδασμό στη μοτοσυκλέτα με αποτέλεσμα κάποιες μικροζημιές αλλά και μια σοβαρότερη. Σκασμένη πίσω ανάρτηση, που σημαίνει ότι τα λαδάκια που ελέγχουν τις ορέξεις του ελατηρίου στο αμορτισέρ, έμειναν στα βουνά του Τατζικιστάν.

Με κοντές ανάσες λόγω υψομέτρου, με καρδιακό ρυθμό στα ύψη και με 2 βαθμούς θερμοκρασία προσπαθώ να ξεπεράσω το αρχικό σοκ και τις αρνητικές σκέψεις. Πως θα οδηγήσω 7.000 χιλιόμετρα στο έλεος του ελατήριου; Και το χειρότερο… πως θα διανύσω 5.000 χιλιόμετρα μέχρι και την έξοδο από τη Ρωσία προς Γεωργία σε εννέα μέρες μιας και λήγει η Ρωσική βίζα και ουδείς γνωρίζει τι μπερδέματα μπορεί να έχω στα σύνορα; Με όλα αυτά στο μυαλό μου κουβάρι αποφασίζω να πάρω το δρόμο της επιστροφής, κακοτράχαλος μεν αλλά γνωστός. Σε όρθια θέση οδήγησης πλέον νιώθω περισσότερη ασφάλεια και μπορώ να κινηθώ λίγο ποιο γρήγορα εκεί που η κατάσταση του δρόμου το επιτρέπει. Με το βλέμμα καρφωμένο στο δρόμο βαθειά προσπαθώ να διαβάσω και να αποφύγω κάθε ανωμαλία. Απ το μυαλό προσπαθώ να διώξω τις εικόνες που έρχονται με κομμένα υποπλαίσια και σπασμένα διαφορικά. Κατάκοπος αφήνω πίσω τους ορεινούς όγκους των Pamirs και της Κιργισίας και με σφιγμένη την καρδιά ετοιμάζομαι ξανά για τα ατέλειωτα χιλιόμετρα της στέπας και την έξοδο απ’ το Καζακστάν.

25/8/2016 η τελευταία μέρα στη Ρωσική βίζα με βρίσκει στην Τσετσενία με κατεύθυνση το Vladikavkaz και τη γειτονική Γεωργία. Σε γνωστά και αγαπημένα πλέον μονοπάτια, η ορεινή και πανέμορφη Γεωργία και οι αψεγάδιαστοι δρόμοι της Τουρκίας κλείνουν ένα μοναδικό περιπετειώδες ταξίδι. Διάρκεια ταξιδιού 29 μέρες, 14.600 χιλιόμετρα, εμπειρίες και συναισθήματα αμέτρητα.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όσους συμπαραστάθηκαν με κάθε τρόπο αλλά και όσους παρακολουθούσαν καθημερινά την εξέλιξη του ταξιδιού μου. Ευχαριστώ επίσης όσους με διάβασαν και εύχομαι να σηκώσουμε το χέρι στο δρόμο σε μελλοντικά μας ταξίδια.

Φωτογραφίες