Φωτογραφίες: Motocrossaction
Στον πρώτο αγώνα της χρονιάς για το αμερικάνικο πρωτάθλημα Supercross, τα φώτα τράβηξε το αμορτισέρ που χρησιμοποιεί η KTM του Ryan Dungey.
Τεχνολογία από τα "μπροστινά"
Πρόκειται για ένα αμορτισέρ που χρησιμοποιεί τεχνολογία από τα σύγχρονα ανεστραμμένα μπροστινά συστήματα αναρτήσεων, τα οποία χρησιμοποιούν τεχνολογία από…. αμορτισέρ!
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά: Στις μπροστινές αναρτήσεις, οι μηχανικοί κατάφεραν με τα close catridge φυσίγγια να διαχωρίσουν το λάδι από το άζωτο κι έτσι, ο θάλαμος του λαδιού, να μην έχει καμία επαφή με αέρα. Το λάδι μπορεί έτσι να λειτουργεί αδιάκοπα για ώρες δίχως να οξυδώνεται, ενώ ταυτόχρονα η θερμοκρασία του παραμένει σε επιθυμητά επίπεδα λόγω του ξεχωριστού θαλάμου στον οποίο βρίσκεται – και ψύχεται.
Αυτή η τεχνολογία όμως, προήλθε από τα αμορτισέρ, τα οποία όπως είναι εύκολο να δούμε, διαθέτουν ξεχωριστό δοχείο αζώτου / λαδιού – εκεί όπου συναντάμε και τις ρυθμίσεις, συνήθως της απόσβεσης συμπίεσης.
Τώρα, στην μοτοσυκλέτα του Dungey, η WP δοκιμάζει έναν νέο τύπο αμορτισέρ που μας φέρνει στο μυαλό παλιές εφαρμογές: Είχαμε δει από την FOX (κατασκευάστρια αναρτήσεων μοτοσυκλέτας και αυτοκινήτου στην Αμερική) το project αμορτισέρ αερίου, το οποίο σταμάτησε, αλλά και πιο πρόσφατα από την BMW, στο HP2. Το τελευταίο, χρησιμοποιούσε μόνο αέρα για να ρυθμίζει την συμπίεση και την επαναφορά, αλλά και να διατηρεί την μοτοσυκλέτα στο ύψος της. Όπως συμβαίνει και με τα σύγχρονα μπροστινά συστήματα των Kawasaki KX και Honda CRF του 2013, τα οποία κατήργησαν τα ελατήρια και λειτουργούν μόνο με αέρα, αλλά… δεν λειτουργούν καλά, και υπάρχουν παράπονα σε όλο τον κόσμο από αναβάτες. Γι’ αυτό και η Ohlins παρήγαγε κιτ φυσιγγίων για βελτίωση – επαναφορά των νέων μπροστινών, σε… παλιά (!).
Με σύστημα close catridge
Ωστόσο, το νέο αμορτισέρ της WP διαθέτει ελατήριο εσωτερικά το οποίο είναι μικρό σε μέγεθος, και η χρήση του γίνεται απλά για να στηρίζει την μοτοσυκλέτα στο ύψος της. Οποιαδήποτε έξτρα ρύθμιση χρειάζεται όσον αφορά το sag (στατικό ή κίνησης), πραγματοποιείται με την υποβοήθηση αέρα, από ειδική υποδοχή που διακρίνεται στην φωτογραφία.
Το νέο αμορτισέ διαθέτει ρυθμίσεις αργής και γρήγορης συμπίεσης στο άνω τμήμα του, στο – μεγάλο – δοχείο αζώτου, απ’ όπου μπορεί να ρυθμίζει ο αναβάτης με τον κλασικό τρόπο την λειτουργία. Το ίδιο σύστημα υπάρχει και στο κάτω τμήμα, για την απόσβεση επαναφοράς, με την κλασική βίδα, ενώ κλασική, παραμένει και η έδραση στον μοχλισμό της KTM SX-F 450 του Dungey.
Τα εξωτερικά τοιχώματα του κυρίως σώματος του αμορτισέρ θυμίζουν τα καλάμια ενός μπροστινού συστήματος, και τέτοιο ακριβώς είναι.
Στα ενδότερα, υπάρχει σύστημα close catridge με ξεχωριστούς θαλάμους για το λάδι και το άζωτο, έτσι ώστε η λειτουργία του αμορτισέρ να γίνεται απροβλημάτιστα σε σκληρές συνθήκες. Το αμορτισέρ χρησιμοποιεί και σύστημα Trax για βελτίωση της πρόσφυσης, έτσι ώστε ο τροχός να επανέρχεται το συντομότερο χρονικό διάστημα στο έδαφος.
Ιστορία
Η ιστορία ενός αμορτισέρ που δουλεύει με αέρα είναι ακόμη πιο παλιά και έχει τις ρίζες της στην δεκαετία του '70. Πρώτη μοτοσυκλέτα που χρησιμοποιήσε αμορτισέρ με αέρα ήταν η CZ Falta του 1975 η οποία είχε μάλιστα δύο αμορτισέρ στο ψαλίδι, αλλά και πιο πρόσφατα... το 1978 όταν η FOX κατασκεύασε το AirShox, αμορτισέρ που ήταν must για τους αναβάτες της εποχής. Ωστόσο, ο Georges Jobe ενσάρκωσε την ιδέα αυτή με προηγμένες λύσεις στα προβλήματα με εσωτερικές ρυθμίσεις, το 2001. Το αμορτισέρ του Jobe λεγόταν FN και ήταν ελαφρύτερο κατά 1,5 κιλό από τα αμορτισέρ παραγωγής, ενώ η λειτουργία του σε ένα KTM SX 520 που είχε δοκιμαστεί από το Motocross Action τότε, ήταν εξαιρετική. Ακόμη και ο Cairoli που το δοκίμασε δύο σχεδόν εβδομάδες πριν τον πρώτο αγώνα που έκανε ο Dungey στο Supercross του Anaheim το 2013, συμφώνησε ότι περνάει καλύτερα στα σαμάρια υπό πίεση. Το πρόβλημα τώρα είναι ότι η μοτοσυκλέτα του Dungey είναι τόσο ελαφριά που αγγίζει το κατώτατο όριο που έχει τεθεί για το πρωτάθλημα AMA Supercross και βρίσκεται στα 101 κιλά.
Ποιο είναι το κέρδος;
Η τεχνολογία γύρους κάνει, και εμφανίζεται ξανά μέσα από φρέσκιες ιδέες. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο και δεν σημαίνει ότι μία ιδέα που βρίσκει τον δρόμο για την κατασκευή, ή ακόμη και την παραγωγή, ότι είναι καλύτερη, ή σημαντικά καλύτερη από μία παλιά, ώστε να αξίζει ο κόπος για την επένδυση. Ωστόσο, η αγορά ζητά πάντα κάτι καινούριο, και οι κατασκευαστές τρέχουν να τροφοδοτήσουν το εμπόριο με λύσεις.
Βλέπουμε όμως, ότι το νέο αμορτισέρ της WP Trax air παρουσιάζει μία καινοτομία όσον αφορά το βάρος, μιας και το ελατήριο που βρίσκεται στο εσωτερικό του, είναι πολύ πιο ελαφρύ ένα ευμεγέθες εξωτερικό. Βέβαια, ακόμη και τα κλασικά ελατήρια τιτανίου στα αμορτισέρ που είναι πολύ ελαφριά, διαθέτουν ιδανικά χαρακτηριστικά λειτουργίας, μιας και δεν μειώνεται η απόδοση του ευγενούς μετάλλου, μετά από σκληρή χρήση.
Άρα, μένει απλά το WP Trax Air να βρει το δρόμο για την παραγωγή και τότε θα δούμε στην πράξη αν τα χαρακτηριστικά λειτουργίας του θα δικαιολογούν το φρεσκάρισμα μίας παλιάς ιδέας.
Φωτογραφίες
https://www.bikeit.gr/texnika-all/item/3783-texniko-amortiser-wp-trax-air#sigProId9946906220