Εξαιτίας όμως των απαγορεύσεων που ίσχυαν σχετικά με την κυκλοφορία των δίκυκλων σε ορισμένες κεντρικές αρτηρίες και γέφυρες της Βαγδάτης, η έξοδός μου από την ιρακινή πρωτεύουσα καθυστέρησε περίπου μια ώρα! Βίωσα έναν πρωινό εφιάλτη στους κυκλοφοριακά κορεσμένους δρόμους της Βαγδάτης!
Ο σπειροειδής μιναρές Malwiyyah
Καθοδόν για την Μοσούλη είχα προγραμματίσει να πραγματοποιήσω μια στάση στην πόλη Samarra (125 χλμ. βόρεια της Βαγδάτης), προκειμένου να επισκεφθώ τον σπειροειδή μιναρέ Malwiyyah (ύψος 53 μ.). Κτισμένος το 850 μ. Χ., ο μιναρές Malwiyyah ήταν εκείνη την εποχή ο ψηλότερος μιναρές του κόσμου και αποτέλεσε σταθμό στην αραβική αρχιτεκτονική αφού υπήρξε ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των ζιγκουράτ (βαθμιδωτών πύργων) και των πρώιμων μιναρέδων Ολόγυρά του (έως την κορυφή), ο σπειροειδή μιναρές της Σαμάρα διέθετε μια εξωτερική περιφερειακή σκάλα (που όσο ανέβαινε στένευε), ενώ η πανοραμική θέα που απόλαυσα από την κορυφή ήταν άκρως αποκαλυπτική.
Λίγο πριν την δύση του ηλίου προσέγγισα τα νότια προάστια της Μοσούλης. Στο στρατιωτικό οδόφραγμα που σταμάτησα υποβλήθηκα σ’ έναν αρκετά εξονυχιστικό έλεγχο των εγγράφων μου. Ήταν μια χρονοβόρα διαδικασία που δοκίμασε την υπομονή και τις αντοχές μου – δεν ήταν ωστόσο η πρώτη φορά. Σ’ όλη την έκταση του Ιράκ, τα πυκνά σημεία ελέγχου (με τεθωρακισμένα οχήματα και πάνοπλους στρατιώτες) που συνάντησα καθοδόν, μού υπενθύμιζαν πως ταξίδευα στα όρια μιας εμπόλεμης χώρας – άλλωστε, οι τρομοκρατικές επιθέσεις του ISIS συνεχίζονταν σε ορισμένες περιοχές της χώρας.
Στην πολύπαθη Μοσούλη
Το επόμενο πρωινό, τριγυρνώντας στους δρόμους της Μοσούλης, αντίκρισα σοκαρισμένος τις τραγικές συνέπειες του πολέμου και των φρικαλεοτήτων που γνώρισε η πόλη και οι κάτοικοί της, όταν έπεσε στα χέρια των τζιχαντιστών του ISIS και αποτέλεσε για 3 χρόνια (2014-2017) το προπύργιο του Ισλαμικού κράτους. Μεγάλο μέρος της παλαιάς πόλης εξακολουθούσε να είναι ισοπεδωμένο, πολλοί κεντρικοί δρόμοι ήταν κατεστραμμένοι, ενώ στις προσόψεις εκατοντάδων κτιρίων ήταν εμφανέστατα τα καταστροφικά σημάδια των μαχών που διεξήχθησαν για την απελευθέρωση της Μοσούλης.
Κτισμένη σ’ ένα γεωγραφικά νευραλγικό σημείο, πάνω στις όχθες του ποταμού Τίγρη, η Μοσούλη αποτελεί την οικιστική συνέχεια της αρχαίας Νινευί και είχε να επιδείξει πλήθος αξιόλογων μνημείων, που αναφέρονταν κατά κύριο λόγο στην εποχή των Ασσυρίων, τότε που διαφέντευαν την περιοχή της Βόρειας Μεσοποταμίας. Εκτός από τα μοναδικά ιστορικά εκθέματα που αντίκρισα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Μοσούλης, εντυπωσιακά ήταν ομολογουμένως τα υπολείμματα του τείχους της αρχαίας πόλης, τα οποία δέσποζαν στα βόρεια προάστια της πόλης.
Μετά την απελευθέρωσή της από τον ISIS, η Μοσούλη είχε ξεκινήσει να αναγεννάται μέσα από τις στάχτες της. Η καθημερινότητα κυλούσε σε φυσιολογικούς πλέον ρυθμούς, οι αγορές και τα παζάρια έσφυζαν από ζωή και κίνηση, ενώ οι ζεστοί και αυθόρμητοι ντόπιοι έδειχναν να έχουν ξεχάσει τα τραύματα του πολέμου και μου χάριζαν απλόχερα την καλοσύνη και το χαμόγελο της καρδιάς τους. Μαθαίνοντας μάλιστα την καταγωγή μου με υποδεχόταν ολόθερμα και το κέρασμα ενός μυρωδάτου τσαγιού ήταν μια διαδικασία επιβεβλημένη.
Η πρωτεύουσα του Ιρακινού Κουρδιστάν
Αφήνοντας πίσω την Μοσούλη, μετά από 30 χλμ. πορείας το μαύρο SYM JOYRIDE 300 έβαλε ρόδα στα γεωγραφικά όρια της αυτόνομης περιοχής του Ιρακινού Κουρδιστάν. Μετά τη διχοτόμηση του ιρακινού εδάφους, στην οποία πρωτοστάτησαν οι Δυτικοί και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ το 1992 (περιορίζοντας το αμιγές κομμάτι του Ιράκ ανάμεσα στον 36ο και 32ο γεωγραφικό παράλληλο), οι Κούρδοι αντάρτες προχώρησαν στην ίδρυση ενός άτυπου κουρδικού κράτους (Ιρακινό Κουρδιστάν) μέσα στη βόρειο-ιρακινή επικράτεια.
Όταν στο πρώτο στρατιωτικό μπλόκο ακινητοποιήθηκα από πάνοπλους Κούρδους μαχητές Πεσμεργκά, συνειδητοποίησα με τον πιο άμεσο τρόπο ότι τον έλεγχο και την άσκηση της εξουσίας ασκούσαν πλέον οι Κούρδοι, και όχι οι Ιρακινοί: εξονυχιστικός έλεγχος διαβατηρίου, πολλές ερωτήσεις, κοφτές ματιές, μουδιασμένα χαμόγελα! Εντέλει, δίχως δυσάρεστες εκπλήξεις ή προβλήματα, συνέχισα απρόσκοπτα την πορεία μου με προορισμό την κοντινή πόλη Erbil…
Μετά την Βαγδάτη, τη Βασόρα και την Μοσούλη, η Erbil είναι η τέταρτη πολυπληθέστερη πόλη του Ιράκ (2.000.000 κατοίκους) και θεωρείται η πρωτεύουσα του Ιρακινού Κουρδιστάν. Με τα παλαιότερα ίχνη κατοίκησης να χρονολογούνται από το 6.000 π.Χ., η Erbil (τα Άρβηλα των αρχαίων χρόνων) είναι μια από τις πόλεις με την πιο μακροχρόνια συνεχή διαμονή ανθρώπων στον κόσμο. Ευτυχώς, στην διάρκεια των πρόσφατων πολέμων, η Erbil δεν υπέστη καταστροφές…
Πρώτη μου κίνηση ήταν η επίσκεψη στο πλινθόκτιστο κάστρο της παλαιάς πόλης (το σήμα κατατεθέν της Erbil), ενώ στα πολύβουα παζάρια της (σκεπαστά και υπαίθρια) οι αισθήσεις μου «ξελογιάστηκαν» και η βουτιά πίσω στον χρόνο αποτέλεσε μια αξέχαστη εμπειρία.
Εδώ όμως στην Erbil έμελλε να γραφτεί ο επίλογος του ιρακινού σκέλους του “SYM MIDDLE EAST”. Τα τουρκικά σύνορα ήταν πλέον κοντά (απείχαν μόλις 210 χλμ) και ο χρόνος με πίεζε να αποχαιρετήσω πια το Ιράκ.
